kahAnajainashAstramAlA] ShaDdravya–panchAstikAyavarNan
nAvabudhyate tachchakShurdarshanam, yattadAvaraNakShayopashamAchchakShurvarjitetarachaturindriyAnindriyAvalambAchcha mUrtA– mUrtadravyan vikalan sAmAnyenAvabudhyate tadachakShurdarshanam, yattadAvaraNakShayopashamAdev mUrtadravyan vikalan sAmAnyenAvabudhyate tadavadhidarshanam, yatsakalAvaraNAtyantakShaye keval ev mUrtAmUrtadravyan sakalan sAmAnyenAvabudhyate tatsvAbhAvikan kevaladarshanamiti svarUpAbhidhAnam.. 42..
tamhA du vissarUvan bhaNiyan daviyatti NANIhin.. 43..
tasmAttu vishvarUpan bhaNitan dravyamiti gnAnibhi.. 43..
ekasyAtmanonekagnAnAtmakatvasamarthanametat.
na tAvajgnAnI gnAnAtpRuthagbhavati, dvayorapyekAstitvanirvRuttatvenaikadravyatvAt, ----------------------------------------------------------------------------- vah chakShudarshan hai, [2] us prakArake AvaraNake kShayopashamase tathA chakShuke atirikta sheSh chAr indrayonnn aur manake avalambanase mUrta–amUrta dravyako vikarUpase sAmAnyata avabodhan karatA hai vah achakShudarshan haie, [3] us prakArake AvaraNake kShayopashamase hI mUrta dravyako vikarUpase sAmAnyata avabodhan karatA hai vah avadhidarshan hai, [4] samasta AvaraNake atyanta kShayase, keval hI [–AtmA akelA hI], mUrta–amUrta dravyako sakalarUpasee sAmAnyata avabodhan karatA hai vah svAbhAvik kevaladarshan hai. –is prakAr [darshanopayogake bhedonke] svarUpakA kathan hai.. 42..
jAtA; [gnAnAni anekAni bhavanti] tathApi gnAn anek hai. [tasmAt tu] isaliye to [gnAnibhi] gnAniyonne [dravyan] dravyako [vishvarUpam iti bhaNitam] vishvarUp [–anekarUp] kahA hai.
--------------------------------------------------------------------------
te kAraNe to vishvarUp kahyun daravane gnAnIe. 43.