Panchastikay Sangrah-Hindi (English transliteration). Gatha: 44.

< Previous Page   Next Page >


Page 82 of 264
PDF/HTML Page 111 of 293

 

] panchAstikAyasangrah
[bhagavAnashrIkundakunda

82

dvayorapyabhinnapradeshatvenaikakShetratvAt, dvayorapyekasamayanirvRuttatvenaikakAlatvAt, dvayorapyekasvabhAv– tvenaikabhAvatvAt. na chaivamuchyamAnepyekasminnAtmanyAbhinibodhikAdInyanekAni gnAnAni virudhyante, dravyasya vishvarUpatvAt. dravyan hi sahakramapravRuttAnantaguNaparyAyAdhAratayAnantarUpatvAdekamapi vishva– rUpamabhidhIyat iti.. 43..

jadi havadi davvamaNNan guNado ya guNA ya davvado aNNe.
davvANantiyamadhavA
davvAbhAvan pakuvvanti.. 44..

yadi bhavati dravyamanyadguNatashcha guNAshcha dravyatonye.
dravyAnantyamathavA dravyAbhAvan prakRurvanti.. 44..

dravyasya guNebhyo bhede, guNAnAn cha dravyAdbhede doShopanyAsoyam.

----------------------------------------------------------------------------- dononko ekadravyapanA hai, dononke abhinna pradesh honese dononko ekakShetrapanA hai, donon ek samayameen rache jAte honese dononko ekakAlapanA hai, dononkA ek svabhAv honese dononko ekabhAvapanA hai. kintu aisA kahA jAne par bhI, ek AtmAmen Abhinibodhik [–mati] Adi anek gnAn virodh nahIn pAte, kyonki dravya vishvarUp hai. dravya vAstavamen sahavartI aur kramavartI aise ananta guNon tathA paryAyonkA AdhAr honeke kAraN anantarUpavAlA honese, ek hone par bhI, 1vishvarUp kahA jAtA hai .. 43..

gAthA 44

anvayArtha– [yadi] yadi [dravyan] dravya [guNata] guNonse [anyat cha bhavati] anya [–bhinna] ho [guNA cha] aur guN [dravyata anye] dravyase anya ho to [dravyAnantyam] dravyakI anantatA ho [athavA] athavA [dravyAbhAvan] dravyakA abhAv [prakurvanti] ho.

TIkA– dravyakA guNonse bhinnatva ho aur guNonkA dravyase bhinnatva ho to doSh AtA hai usakA yah kathan hai. -------------------------------------------------------------------------- 1. vishvarUp = anekarUpa. [ek dravya sahavartI ananta guNonkA aur kramavartI ananta paryAyonkA AdhAr honeke

kAraN anantarUpavAlA bhI hai , isaliye use vishvarUp [anekarUp] bhI kahA jAtA hai. isaliye ek AtmA
anek gnAnAtmak honemen virodh nahIn hai.]
jo dravya guNathI anya ne guN anya mAno dravyathI,
to thAy dravya–anantatA vA thAy nAsti dravyanI. 44.