Panchastikay Sangrah-Hindi (English transliteration). Gatha: 61.

< Previous Page   Next Page >


Page 103 of 264
PDF/HTML Page 132 of 293

 

kahAnajainashAstramAlA] ShaDdravya–panchAstikAyavarNan

[
103

pUrvasUtroditapUrvapakShasiddhAntoyam.

vyavahAreN nimittamAtratvAjjIvabhAvasya karma kartRu, karmaNopi jIvabhAva kartA; nishchayen tu na jIvabhAvAnAn karma kartRu, na karmaNo jIvabhAva. na cha te kartAramantareN sambhUyete; yato nishchayen jIvapariNAmAnAn jIva kartA, karmapariNAmAnAn karma kartRu iti.. 60..

kuvvan sagan sahAvan attA kattA sagassa bhAvassa.
Na hi poggalakammANan iti jiNavayaNan muNeyavvan.. 61..

kurvan svakan svabhAvan AtmA kartA svakasya bhAvasya.
na hi pudgalakarmaNAmiti jinavachanan gnAtavyam.. 61..

-----------------------------------------------------------------------------

TIkA– yah, pUrva sUtramen [59 vIn gAthAmen] kahe hue pUrvapakShake samAdhAnarUp siddhAnta hai.

vyavahArase nimittamAtrapaneke kAraN jIvabhAvakA karma kartA hai [–audayikAdi jIvabhAvakA kartA dravyakarma hai], karmakA bhI jIvabhAv kartA hai; nishchayase to jIvabhAvonkA na to karma kartA hai aur na karmakA jIvabhAv kartA hai. ve [jIvabhAv aur dravyakarma] kartAke binA hote hain aisA bhI nahIn hai; kyonki nishchayase jIvapariNAmonkA jIv kartA hai aur karmapariNAmonkA karma [–pudgal] kartA hai.. 60..

gAthA 61

anvayArtha– [svakan svabhAvan] apane svabhAvako [kurvan] karatA huA [AtmA] AtmA [hi] vAstavamen [svakasya bhAvasya] apane bhAvakA [kartA] kartA hai, [na pudgalakarmaNAm] pudgalakarmokA nahIn; [iti] aisA [jinavachanan] jinavachan [gnAtavyam] jAnanA. -------------------------------------------------------------------------- yadyapi shuddhanishchayase kevagnAnAdi shuddhabhAv ‘svabhAv’ kahalAte hain tathApi ashuddhanishchayase rAgAdik bhI ‘svabhAv’

kahalAte hain.

nij bhAv karato AtamA kartA khare nij bhAvano,
kartA na pudgalakarmano; –upadesh jinano jANavo. 61.