Panchastikay Sangrah-Hindi (English transliteration). Gatha: 65.

< Previous Page   Next Page >


Page 108 of 264
PDF/HTML Page 137 of 293

 

] panchAstikAyasangrah
[bhagavAnashrIkundakunda
avagADhagADhanichita pudgalakAyai sarvato loka.
sukShmairbAdaraishchAnantAnantairvividhai.. 64..

karmayogyapudgalA anyjanachUrNapUrNasamudgakanyAyen sarvalokavyApitvAdyatrAtmA tatrAnAnItA evAvatiShThant ityatrauktam.. 64..

attA kuNadi sabhAvan tattha gadA poggalA sabhAvehin.
gachchhanti kammabhAvan aNNoNNAgAhamavagADhA.. 65..
AtmA karoti svabhAvan tatra gatA pudgalA svabhAvai.
gachchhanti karmabhAvamanyonyAvagAhAvagADhA.. 65..

----------------------------------------------------------------------------- is prakAr, ‘karma’ karmako hI karatA hai aur AtmA AtmAko hI karatA hai’ is bAtamen pUrvokta doSh Anese yah bAt ghaTit nahIn hotI – is prakAr yahAn pUrvapakSha upasthit kiyA gayA hai.. 63..

ab siddhAntasUtra hai [arthAt ab 63vIn gAthAmen kahe gaye pUrvapakShake nirAkaraNapUrvak siddhAntakA pratipAdan karane vAlI gAthAen kahI jAtI hai].

gAthA 64

anvayArtha– [loka] lok [sarvata] sarvata [vividhai] vividh prakArake, [anantAnantai] anantAnanta [sUkShmai bAdarai cha] sUkShma tathA bAdar [pudgalakAyai] pudgalakAyon [pudgalaskandhon] dvArA [avagADhagADhanichita] [vishiShTa rItise] avagAhit hokar gADh bharA huA hai.

TIkA– yahAn aisA kahA hai ki – karmayogya pudgal [kArmANavargaNArUp pudgalaskandh] anjanachUrNase [anjanake bArIk chUrNase] bharI huI DibbIke nyAyase samasta lokamen vyApta hai; isaliye jahAn AtmA hai vahAn, binA lAye hI [kahInse lAye binA hI], ve sthit hain.. 64.. --------------------------------------------------------------------------

AtmA kare nij bhAv jyAn, tyAn pudgalo nij bhAvathI
karmatvarUpe pariName anyonya–avagAhit thaI. 65.

108