so Neo paramANU pariNAmaguNo sayamasadre.. 78..
AdeshamAtramUrtta dhAtuchatuShkasya kAraNan yastu.
sa gneya paramANu. pariNAmaguNa svayamashabda.. 78..
paramANUnAn jAtyantaratvanirAsoyam.
paramaNorhi mUrtatvanibandhanabhUtA sparsharasangadhavarNA AdeshamAtreNaiv bhidyante; vastuvastu yathA tasya sa ev pradesh Adi sa ev madhyan, sa evAnta iti, evan dravyaguNayoravibhaktapradeshatvAt ya ev paramANo -----------------------------------------------------------------------------
anvayArtha– [ya tu] jo [AdeshamAtramUrta] AdeshamAtrase mUrta hai. [arthAt mAtra bhedavivakShAse mUrtatvavAlA kahalAtA hai] aur [dhAtuchatuShkasya kAraNan] jo [pRithvI Adi] chAr dhAtuonkA kAraN hai [sa] vah [paramANu gneya] paramANu jAnanA – [pariNAmaguNa] jo ki pariNAmaguNavAlA hai aur [svayam ashabda] svayam ashabda hai.
TIkA– paramANu bhinna bhinna jAtike honekA yah khaNDan hai.
mUrtatvake kAraNabhUt sparsha–ras–gandh–varNakA, paramANuse AdeshamAtra dvArA hI bhed kiyA jAtA haie; vastuta to jis prakAr paramANukA vahI pradesh Adi hai, vahI madhya hai aur vahI anta hai; usI prakAr dravya aur guNake abhinna pradesh honese, jo paramANukA pradesh hai, vahI sparshakA hai, vahI rasakA hai, vahI gandhakA hai, vahI rUpakA hai. isaliye kisI paramANumen gandhaguN kam ho, kisI paramANumen gandhaguN aur rasaguN kam ho, kisI paramANumen gandhaguN, rasaguN aur rUpaguN kam ho, -------------------------------------------------------------------------- Adesh=kathan [mAtra bhedakathan dvArA hI paramANuse sparsha–ras–gandh–varNakA bhed kiyA jAtA hai, paramArthata to
te jANavo paramANu– je pariNAmI, Ap ashabda chhe. 78.
124