sakalapudgalavikalpopasanhAroyam.
indriyaviShayA sparsharasagandhavarNashabdAshcha, dravyendriyANi sparshanarasanaghrANachakShu–shrotrANi, kAyA audArikavaikriyakAhArakataijasakArmaNAni, dravyamana, dravyakarmANi, nokarmANi, vichitra– paryAyotpattihetavonantA anantANuvargaNA, anantA asankhyeyANuvargaNA, anantA sankhyeyANuvargaNA dvay NukaskandhaparyantA, paramANavashcha, yadanyadapi mUrtan tatsarvan pudgalavikalpatvenopasanhartavya–miti..82..
-----------------------------------------------------------------------------
TIkA– yah, sarva pudgalabhedonkA upasanhAr hai.
sparsha, ras, gandh, varNa aur shabdarUp [pAnch] indriyaviShay, sparshan, rasan, dhrAN, chakShu aur shrotrarUp [pAnch] dravyendriyAn, audArik, vaikriyik, AhArak, taijas aur kArmaNarUp [pAnch] kAyA, dravyaman, dravyakarma, nokarma, vichitra paryAyonnkI utpattike hetubhUt [arthAt anek prakArakI paryAyen utpanna honeke kAraNabhUt] ananta anantANuk vargaNAen, ananta asankhyAtANuk vargaNAen aur dvi–aNuk skandha takakI ananta sankhyAtANuk vargaNAen tathA paramANu, tathA anya bhI jo kuchh mUrta ho vah sab pudgalake bhed rUpase sameTanA.
bhAvArtha– vItarAg atIndriy sukhake svAdase rahit jIvonko upabhogya panchendriyaviShay, atIndriy AtmasvarUpase viparIt pAnch indriyAn, asharIr AtmapadArthase pratipakShabhUt pAnch sharIr, manogat– vikalpajAlarahit shuddhajIvAstikAyase viparIt man, karmarahit Atmadravyase pratikUl ATh karma aur amUrta AtmasvabhAvase pratipakShabhUt anya bhI jo kuchh mUrta ho vah sab pudgal jAno.. 82..
is prakAr pudgaladravyAstikAyakA vyAkhyAn samApta huA.
-------------------------------------------------------------------------- lokamen ananta paramANuonkI banI huI vargaNAen ananta hain, asankhyAt paramANuonkI banI huI vargaNAen bhI ananta
[avibhAgI paramANu bhI ananta hain.]
132