Panchastikay Sangrah-Hindi (English transliteration). Gatha: 87.

< Previous Page   Next Page >


Page 137 of 264
PDF/HTML Page 166 of 293

 

kahAnajainashAstramAlA] ShaDdravya–panchAstikAyavarNan

[
137

adharmasvarUpAkhyAnametat. yathA dharma pragnApitastathAdharmopi pragnApanIya. ayan tu visheSha. sa gatikriyAyuktA– nAmudakavatkAraNabhUt; eSha puna sthitikriyAyuktAnAn pRuthivIvatkAraNabhUta. yathA pRuthivI svayam pUrvamev tiShThantI paramasthApayantI cha svayev tiShThatAmashvAdInA mudAsInA–vinAbhUtasahAyakAraNamAtratven sthitimanugRuhNAti tathAdharmApi svayam pUrvamev tiShThan paramasthApayanshcha svayamev tiShThatAn jIvapudgalAnAmudAsInAvinAbhUtasahAyakAraNamAtratven sthitimanugRuhNAtIti..86..

jAdo alogalogo jesin sabbhAvado ya gamaNaThidI.
do vi ya mayA vibhattA avibhattA loyamettA ya.. 87..
jAtamalokalokan yayo sadbhAvatashcha gamanasthitI.
dvAvapi cha matau vibhaktAvavibhaktau lokamAtrau cha.. 87..

-----------------------------------------------------------------------------

TIkA– yah, adharmake svarUpakA kathan hai.

jis prakAr dharmakA pragnApan kiyA gayA, usI prakAr adharmakA bhI pragnApan karane yogya hai. parantu yah [nimnoktAnusAr] antar hai vah [–dharmAstikAy] gatikriyAyuktako pAnIkI bhAnti kAraNabhUt hai aur yah [adharmAstikAy] sthitikriyAyuktako pRithvIkI bhAnti kAraNabhUt hai. jis prakAr pRithvI svayam pahalese hI sthitirUp [–sthir] vartatI huI tathA parako sthiti [–sthiratA] nahIn karAtI huI, svayamev sthitirUpase pariNamit hote hue ashvAdikako udAsIn avinAbhAvI sahAyarUp kAraNamAtrake rUpamen sthitimen anugrah karatI hai, usI prakAr adharma [adharmAstikAy] bhI svayam pahalese hI sthitirUpase vartatA huA aur parako sthiti nahIn karAtA huA, svayamev sthitirUp pariNamit hote hue jIv–pudgalonko udAsIn avinAbhAvI sahAyarUp kAraNamAtrake rUpamen sthitimen anugrah karatA hai.. 86..

gAthA 87

anvayArtha– [gamanasthitI] [jIv–pudgalakI] gati–sthiti [cha] tathA [alokalokan] alok aur lokakA vibhAg, [yayo sadbhAvata] un do dravyonke sadbhAvase [jAtam] hotA hai. [cha] aur [dvau api] ve donon [vibhaktau] vibhakta, [avibhaktau] avibhakta [cha] aur [lokamAtrau] lokapramAN [matau] kahe gaye hain. --------------------------------------------------------------------------

dharmAdharam hovAthI lok–alok ne sthitigati bane;
te ubhay bhinna–abhinna chhe ne sakaLalokapramAN chhe. 87.