pRuthagupalabdhivisheShANi kuvaityekatvamanyatvam.. 96..
dharmAdharmalokAkAshAnAmavagAhavashAdekatvepi vastutvenAnyatvamatroktam.
dharmAdharmalokAkAshAni hi samAnaparimANatvAtsahAvasthAnamAtreNaivaikatvabhAnyji. vastutastu vyavahAreN gatisthityavagAhahetutvarUpeN nishchayen vibhaktapradeshatvarUpeN visheSheN pRuthagup– labhyamAnenAnyatvabhAnyjyev bhavantIti.. 96..
-----------------------------------------------------------------------------
anvayArtha– [dharmAdharmAkAshAni] dharma, adharma aur AkAsh [lokAkAsh] [samAnaparimANAni] samAn parimANavAle [apRuthagbhUtAni] apRuthagbhUt honese tathA [pRuthagupalabdhivisheShANi] pRuthak–upalabdha [bhinna–bhinna] visheShavAle honese [ekatvam anyatvam] ekatva tathA anyatvako [kurvanti] karate hai.
TIkA– yahAn, dharma, adharma aur lokAkAshakA avagAhakI apekShAse ekatva hone par bhI vasturUpase anyatva kahA gayA hai .
dharma, adharma aur lokAkAsh samAn parimANavAle honeke kAraN sAth rahane mAtrase hI [–mAtra ekakShetrAvagAhakI apekShAse hI] ekatvavAle hain; vastuta to [1] vyavahArase gatihetutva, sthitihetutva aur avagAhahetutvarUp [pRuthak–upalabdha visheSh dvArA] tathA [2] nishchayase 1vibhaktapradeshatvarUp pRuthak–upalabdha 2visheSh dvArA, ve anyatvavAle hI hain.
bhAvArtha– dharma, adharma aur lokAkAshakA ekatva to mAtra ekakShetrAvagAhakI apekShAse hI kahA jA sakatA hai; vasturUpase to unhen anyatva hI hai, kyonki [1] unake lakShaN gatihetutva, sthitihetutva aur avagAhahetutvarUp bhinna–bhinna hain tathA [2] unake pradesh bhI bhinna–bhinna hain.. 96..
is prakAr AkAshadravyAstikAyakA vyAkhyAn samApta huA. --------------------------------------------------------------------------
148
1. vibhakta=bhinna. [dharma, adharma aur AkAshako bhinnapradeshapanA hai.]
2. visheSh=khAsiyat; vishiShTatA; visheShatA. [vyavahArase tathA nishchayase dharma, adharma aur AkAshake visheSh pRuthak
upalabdha hain arthAt bhinna–bhinna dikhAI dete hain.]