kahAnajainashAstramAlA] ShaDdravya–panchAstikAyavarNan
ath chUlikA.
muttan puggaladavvan jIvo khalu chedaNo tesu.. 97..
mUrtan pudgaladravyan jIva khalu chetanasteShu.. 97..
atra dravyANAn mUrtAmUrtatvan chetanAchetanatvan choktam.
sparsharasagandhavarNasadbhAvasvabhAvan mUrtan, sparsharasagandhavarNAbhAvasvabhAvamamUrtam. chaitanyasadbhAv–svabhAvan chetanan, chaitanyAbhAvasvabhAvamachetanam. tatrAmUrtamAkAshan, amUrta kAla, amUrta svarUpeN jIva pararUpAveshAnmUrtopi amUrto dharma amUrtAdharma, mUrta pudgal evaik iti. achetanamAkAshan, -----------------------------------------------------------------------------
ab, 1chUlikA hai.
anvayArtha– [AkAshakAlajIvA] AkAsh, kAl jIv, [dharmAdharmau cha] dharma aur adharma [mUrtiparihInA] amUrta hai, [pudgaladravyan mUrtan] pudgaladravya mUrta hai. [teShu] unamen [jIva] jIv [khalu] vAstavamen [chetana] chetan hai.
TIkA– yahAn dravyonkA mUrtomUrtapanA [–mUrtapanA athavA amUrtapanA] aur chetanAchetanapanA [– chetanapanA athavA achetanapanA] kahA gayA hai.
sparsha–ras–gandh–varNakA sadbhAv jisakA svabhAv hai vah mUrta hai; sparsha–ras–gandh–varNakA abhAv jisakA svabhAv hai vah amUrta hai. chaitanyakA sadbhAv jisakA svabhAv hai vah chetan hai; chaitanyakA abhAv jisakA svabhAv hai vah achetan hai. vahAn AkAsh amUrta hai, kAl amUrta hai, jIv svarUpase amUrta hai, --------------------------------------------------------------------------
chhe mUrta pudgaladravya temAn jIv chhe chetan khare. 97.
1. chUlikA=shAstramen jisakA kathan na huA ho usakA vyAkhyAn karanA athavA jisakA kathan ho chukA ho usakA visheSh vyAkhyAn karanA athavA dononkA yathAyogya vyAkhyAn karanA.