154
kAlasambhUt ityabhidhIyate. tatredan tAtparyan–vyavahArakAlo jIvapudgalapariNAmen nishchIyate, nishchay– kAlastu tatpariNAmAnyathAnupapattyeti. tatra kShaNabhanggI vyavahArakAla sUkShmaparyAyasya tAvanmAtratvAt, nityo nishchayakAla khaguNaparyAyAdhAradravyatven sarvadaivAvinashvaratvAditi.. 100..
uppaNNappaddhansI avaro dIhantaraTThAI.. 101..
utpannapradhvansyaparo dIrdhAntarasthAyI.. 101..
----------------------------------------------------------------------------- nishchit hotA hai; aur nishchayakAl jIv–pudgalonke pariNAmakI anyathA anupapatti dvArA [arthAt jIv–pudgalonke pariNAm anya prakArase nahIn ban sakate isaliye] nishchit hotA hai.
vahAn, vyavahArakAl kShaNabhangI hai, kyonki sUkShma paryAy mAtra utanI hI [–kShaNamAtra jitanI hI, samayamAtra jitanI hI] hai; nishchayakAl nitya hai, kyonki vah apane guN–paryAyonke AdhArabhUt dravyarUpase sadaiv avinAshI hai.. 100..
anvayArtha– [kAla iti cha vyapadesha] ‘kAl’ aisA vyapadesh [sadgAvaprarUpaka] sadbhAvakA prarUpak hai isaliye [nitya bhavati] kAl [nishchayakAl] nitya hai. [utpannadhvansI apara] utpannadhvansI aisA jo dUsarA kAl [arthAt utpanna hote hI naShTa honevAlA jo vyavahArakAl] vah [dIrdhAntarasthAyI] [kShaNik hone par bhI pravAhaapekShAse] dIrdha sthitikA bhI [kahA jAtA] hai. -------------------------------------------------------------------------- kShaNabhangI=prati kShaN naShTa honevAlA; pratisamay jisakA dhvans hotA hai aisA; kShaNabhangur; kShaNika.
utpannadhvansI anya je te dIrdhasthAyI paN Thare. 101.