kahAnajainashAstramAlA] navapadArthapUrvak–mokShamArgaprapanchavarNan
tattvavinishchayabIjam. teShAmev mithyAdarshanodayAnnauyAnasanskArAdi svarUpaviparyayeNAdhyavasIy–mAnAnAn tannivRuttau samanyjasAdhyavasAya samyaggnAnan, manAggnAnachetanApradhAnAtmatattvopalambhabIjam. samyagdarshanagnAnasannidhAnAdamArgebhya samagrebhya parichyutya svatattve visheSheN rUDhamArgANAn satA– mindriyAnindriyaviShayabhUteShvartheShu rAgadveShapUrvakavikArAbhAvAnnirvikArAvabodhasvabhAva samabhAvashchAritran, tadAtvAyatiramaNIyamanaNIyasopunarbhavasaukhyasyaikabIjam. ityeSh trilakShaNo mokShamArga purastA– nnishchayavyavahArAbhyAn vyAkhyAsyate. ih tu samyagdarshanagnAnayorviShayabhUtAnAn navapadArthAnAmu– poddhAtahetutven sUchit iti.. 107.. ----------------------------------------------------------------------------- Atmatattvake 1vinishchayakA bIj hai. 2naukAgamanake sanskArakI bhAnti mithyAdarshanake udayake kAraN jo svarUpaviparyayapUrvak adhyavasit hote hain [arthAt viparIt svarUpase samajhamen Ate hain – bhAsit hote hain] aise un ‘bhAvon’ kA hI [–nav padArthonkA hI], mithyAdarshanake udayakI nivRutti hone par, jo samyak adhyavasAy [satya samajh, yathArtha avabhAs, sachchA avabodh] honA, vah samyaggnAn hai – jo ki [samyaggnAn] kuchh anshamen gnAnachetanApradhAn AtmatattvakI upalabdhikA [anubhUtikA] bIj hai. samyagdarshan aur samyaggnAnake sadbhAvake kAraN samasta amArgonse chhUTakar jo svatattvamen visheSharUpase 3rUDh mArgavAle hue hain unhen indriy aur manake viShayabhUt padArthonke prati rAgadveShapUrvak vikArake abhAvake kAraN jo nirvikAragnAnasvabhAvavAlA samabhAv hotA hai, vah chAritra hai – jo ki [chAritra] us kAlamen aur AgAmI kAlamen ramaNIy hai aur apunarbhavake [mokShake] mahA saukhyakA ek bIj hai.
–aise is trilakShaN [samyagdarshan–gnAn–chAritrAtmak] mokShamArgakA Age nishchay aur vyavahArase vyAkhyAn kiyA jAegA. yahAn to samyagdarshan aur samyaggnAnake viShayabhUt nav padArthonke 4upodghAtake hetu rUpase usakI sUchanA dI gaI hai.. 107.. -------------------------------------------------------------------------- yahAn ‘sanskArAdi’ke badale jahAn tak sambhav hai ‘sanskArAdiv’ honA chAhiye aisA lagatA hai. 1. vinishchay = nishchay; draDh nishchaya. 2. jis prakAr nAvamen baiThe hue kisI manuShyako nAvakI gatike sanskAravash, padArtha viparIt svarUpase samajhamen Ate
bhI gatimAn samajhamen Ate hain], usI prakAr jIvako mithyAdarshanake udayavash nav padArtha viparIt svarUpase
samajhamen Ate hain.
3. rUDh = pakkA; parichayase draDh huA. [samyagdarshan aur samyaggnAnake kAraN jinakA svatattvagat mArga visheSh
samabhAv vah chAritra hai ].
4. upodghAt = prastAvanA [samyagdarshan–gnAn–chAritra mokShamArga hai. mokShamArgake pratham do ang jo samyagdarshan aur samyaggnAn unake viShay nav padArtha hain; isaliye ab agalI gAthAommen nav padArthonkA vyakhyAn kiyA jAtA hai. mokShamArgakA vistRut vyakhyAn Age jAyegA. yahAn to nav padArthonke vyakhyAnakI prastAvanA ke heturUpase usakI mAtra sUchanA dI gaI hai.]