Panchastikay Sangrah-Hindi (English transliteration). Gatha: 110.

< Previous Page   Next Page >


Page 169 of 264
PDF/HTML Page 198 of 293

 

kahAnajainashAstramAlA] navapadArthapUrvak–mokShamArgaprapanchavarNan

[
169

puDhavI ya udagamagaNI vAu vaNapphadi jIvasansidA kAyA.
denti khalu mohabahulan phAsan bahugA
vi te tesin.. 110..

pRuthivI chodakamagnirvAyurvanaspati jIvasanshritA kAyA.
dadati khalu mohabahulan sparshan bahukA api te teShAm.. 110..

pRuthivIkAyikAdipanychabhedoddeshoyam.

pRuthivIkAyA, apkAyA, tejakAyA, vAyukAyA, vanaspatikAyA ityete pudgal–pariNAmA bandhavashAjjIvAnusanshritA, avAntarajAtibhedAdbahukA api sparshanendriyAvaraNakShayopasham–bhAjAn jIvAnAn bahiranggasparshanendriyanirvRuttibhUtA karmaphalachetanApradhAn– -----------------------------------------------------------------------------

gAthA 110

anvayArtha– [pRuthivI] pRithvIkAy, [udakam] apkAy, [agni] agnikAy, [vAyu] vAyukAy

[cha] aur [vanaspati] vanaspatikAy–[kAyA] yah kAyen [jIvasanshritA] jIvasahit hain. [bahukA api te] [avAntar jAtiyonkI apekShAse] unakI bhArI sankhyA hone par bhI ve sabhI [teShAm] unamen rahanevAle jIvonko [khalu] vAstavamen [mohabahulan] atyanta mohase sanyukta [sparshan dadati] sparsha detI hain [arthAt sparshagnAnamen nimitta hotI hain].

TIkA– yah, [sansArI jIvonke bhedomense] pRithvIkAyik Adi pAnch bhedonkA kathan hai.

1pRithvIkAy, apkAy, tejakAy, vAyukAy aur vanaspatikAy–aise yah pudgalapariNAm

bandhavashAt [bandhake kAraN] jIvasahit hain. 2avAntar jAtirUp bhed karane par ve anek hone par bhI ve sabhI [pudgalapariNAm], sparshanendriyAvaraNake kShayopashamavAle jIvonko bahirang sparshanendriyakI -------------------------------------------------------------------------- 1. kAy = sharIra. [pRithvIkAy Adi kAyen pudgalapariNAm hain; unakA jIvake sAth bandha honekee kAraN ve

jIvasahit hotI hain.]

2. avAntar jAti = antargat–jAti. [pRithvIkAy, apkAy, tejakAy aur vAyukAy–in chAramense pratyekake

sAt lAkh antargat–jAtirUp bhed hain; vanaspatikAyake das lAkh bhed hain.]

bhU–jal–anal–vAyu–vanaspatikAy jIvasahit chhe;
bahu kAy te atimohasanyut sparsha Ape jIvane. 110.