Panchastikay Sangrah-Hindi (English transliteration). Gatha: 111-112.

< Previous Page   Next Page >


Page 170 of 264
PDF/HTML Page 199 of 293

 

] panchAstikAyasangrah
[bhagavAnashrIkundakunda

170

tvAnmohabahulamev sparshopalambhan sampAdayantIti.. 110..

ti tthAvarataNujogA aNilANalakAiyA ya tesu tasA.
maNapariNAmavirahidA jIvA eindiyA
NeyA.. 111..

traya sthAvaratanuyogA anilAnalakAyikAshcha teShu trasA.
manapariNAmavirahitA jIvA ekendriyA gneyA.. 111..

ede jIvANikAyA panchavidhA puDhavikAiyAdIyA.
maNapariNAmavirahidA jIvA egendiyA bhaNiyA.. 112..

-----------------------------------------------------------------------------

1

rachanAbhUt vartate hue, karmaphalachetanApradhAnapaneke kAraNe atyanta moh sahit hI sparshopalabdhi samprApta karAte hain.. 110..

gAthA 111

anvayArtha– [teShu] unamen, [traya] tIn [pRithvIkAyik, apkAyik aur vanaspatikAyik] jIv [sthAvaratanuyogA] sthAvar sharIrake sanyogavAle hain [cha] tathA [anilAnalakAyikA] vAyukAyik aur agnikAyik jIv [trasA] tras hain; [manapariNAmavirahitA] ve sab manapariNAmarahit [ekendriyA jIvA] ekendriy jIv [gneyA] jAnanA.. 111..

2

-------------------------------------------------------------------------- 1. sparshopalabdhi = sparshakI upalabdhi; sparshakA gnAn; sparshakA anubhava. [pRithvIkAyik Adi jIvonko

sparshanendriyAvaraNakA [–bhAvasparshanendriyake AvaraNakA] kShayopasham hotA hai aur ve–ve kAyen bAhya sparshanendriyakI
rachanArUp hotI hain, isaliye ve–ve kAyen un–un jIvonko sparshakI upalabdhimen nimittabhUt hotI hain. un
jIvonko honevAlI sparshopalabdhi prabal moh sahit hI hotI hain, kyonki ve jIv karmaphalachetanApradhAn hote hain.]

2. vAyukAyik aur agnikAyik jIvonko chalanakriyA dekhakar vyavahArase tras kahA jAtA hai; nishchayase to ve bhI

sthAvaranAmakarmAdhInapaneke kAraN –yadyapi unhen vyavahArase chalan haie tathApi –sthAvar hI hain.

tyAn jIv traN sthAvaratanu, tras jIv agni–samIranA;
e sarva manapariNAmavirahit ek–indriy jANavA. 111.
A pRithvIkAyik Adi jIvanikAy pAnch prakAranA,
saghaLAy manapariNAmavirahit jIv ekendriy kahyA. 112.