Panchastikay Sangrah-Hindi (English transliteration). Gatha: 113.

< Previous Page   Next Page >


Page 171 of 264
PDF/HTML Page 200 of 293

 

kahAnajainashAstramAlA] navapadArthapUrvak–mokShamArgaprapanchavarNan

[
171

ete jIvanikAyA panychavidhA pRuthivIkAyikAdyA.
manapariNAmavirahitA jIvA ekendriyA bhaNitA.. 112..

pRuthivIkAyikAdInAn panchAnAmekendriyatvaniyamoyam.
pRuthivIkAyikAdayo hi jIvA sparshanendriyAvaraNakShayopashamAt
sheShendriyAvaraNodaye

noindriyAvaraNodaye cha satyekendriyAamanaso bhavantIti.. 112..

anDesu pavaDDhantA gabbhatthA mANusA ya muchchhagayA.
jArisayA tArisayA jIvA egendiyA
NeyA.. 113..

anDeShu pravardhamAnA garbhasthA mAnuShAshcha mUrchchhAn gatA.
yAdrashAstAdrashA jIvA ekendriyA gneyA.. 113..

-----------------------------------------------------------------------------

gAthA 112

anvayArtha– [ete] in [pRuthivIkAyikAdyA] pRithvIkAyik Adi [panychavidhA] pAnch prakArake

[jIvanikAyA] jIvanikAyonko [manapariNAmavirahitA] manapariNAmarahit [ekendriyA jIvA] ekendriy jIv [bhaNitA] [sarvagnane] kahA hai.

TIkA– yah, pRithvIkAyik Adi pAnch [–panchavidh] jIvonke ekendriyapanekA niyam hai.

pRithvIkAyik Adi jIv, sparshanendriyake [–bhAvasparshanendriyake] AvaraNake kShayopashamake kAraN tathA sheSh indriyonke [–chAr bhAvendriyonke] AvaraNakA uday tathA manake [–bhAvamanake] AvaraNakA uday honese, manarahit ekendriy hai.. 112..

gAthA 113

anvayArtha– [anDeShu pravardhamAnA] anDemen vRuddhi pAnevAle prANI, [garbhasthA] garbhamen rahe hue prANI [cha] aur [mUrchchhA gatA mAnuShA] mUrchhA prApta manuShya, [yAdrashA] jaise [buddhipUrvak vyApAr rahit] hain, [tAdrashA] vaise [ekendriyA jIvA] ekendriy jIv [gneyA] jAnanA.

TIkA– yah, ekendriyonko chaitanyakA astitva hone sambandhI draShTAntakA kathan hai. --------------------------------------------------------------------------

jevA jIvo anDastha, mUrchhAvastha vA garbhastha chhe;
tevA badhA A panchavidh ekendri jIvo jANaje. 113.