Panchastikay Sangrah-Hindi (English transliteration). Gatha: 9.

< Previous Page   Next Page >


Page 24 of 264
PDF/HTML Page 53 of 293

 

background image
24
] panchAstikAyasangrah
[bhagavAnashrIkundakunda
daviyadi gachchhadi tAin tAin sabbhAvapanyjayAin jan.
daviyan
tan bhaNNante aNaNNabhUdan tu sattAdo.. 9..
dravati gachchhati tAnstAn sadbhAvaparyAyAn yat.
dravya tat bhaNanti ananyabhUtan tu sattAta.. 9..
-----------------------------------------------------------------------------

[4] sarva padArtha sat hai isaliye mahAsattA ‘sarva padArthommen sthit’ hai. vyaktigat padArthommen sthit
bhinna–bhinna vyaktigat sattAon dvArA hI padArthonkA bhinna–bhinna nishchit vyaktitva rah sakatA hai, isaliye
us–us padArthakI avAntarasattA us–us ‘ek padArthamen hI sthit’ hai. [5] mahAsattA samasta
vastusamUhake rUpon [svabhAvon] sahit hai isaliye vah ‘savishvarUp’ [sarvarUpavAlI] hai. vastukI
sattAkA [kathanchit] ek rUp ho tabhI us vastukA nishchit ek rUp [–nishchit ek svabhAv] rah
sakatA hai, isaliye pratyek vastukI avAntarasattA nishchit ‘ek rUpavAlI’ hI hai. [6] mahAsattA
sarva paryAyommen sthit hai isaliye vah ‘anantaparyAyamay’ hai. bhinna–bhinna paryAyommen [kathanchit] bhinna–bhinna
sattAen hon tabhI pratyek paryAy bhinna–bhinna rahakar ananta paryAyen siddha hongI, nahIn to paryAyonkA
anantapanA hI nahIn rahegA–ekapanA ho jAyagA; isaliye pratyek paryAyakI avAntarasattA us–us
‘ek paryAyamay’ hI hai.
is prakAr sAmAnyavisheShAtmak sattA, mahAsattArUp tathA avAntarasattArUp honese, [1] sattA
bhI hai aur asattA bhI hai, [2] trilakShaNA bhI hai aur atrilakShaNA bhI hai, [3] ek bhI hai aur anek
bhI hai, [4] sarvapadArthasthit bhI hai aur ekapadArthasthit bhI hai. [5] savishvarUp bhI hai aur ekarUp
bhI hai, [6] anantaparyAyamay bhI hai aur ekaparyAyamay bhI hai.. 8..
--------------------------------------------------------------------------
te te vividh sadbhAvaparyayane drave–vyApe–lahe
tene kahe chhe dravya, je sattA thakI nahi anya chhe. 9.