kahAnajainashAstramAlA] ShaDdravya–panchAstikAyavarNan
dadhAno dvedhopayogashcha. paryAyAstvagurulaghuguNahAnivRuddhinirvRuttA shuddhA, sUtropAttAstu suranArak– tiryangmanuShlakShaNA paradravyasambandhanirvRuttatvAdashuddhAshcheti.. 16..
ubhayattha jIvabhAvo Na Nassadi Na jAyade aNNo.. 17..
ubhayatra jIvabhAvo na nashyati na jAyatenya.. 17..
idan bhAvanAshAbhAvotpAdaniShedhodAharaNam. ----------------------------------------------------------------------------- ashuddhatAke kAraN sakalatA–vikalatA dhAraN karanevAlA, do prakArakA upayog hai [arthAt jIvake guNon shuddha–ashuddha chetanA tathA do prakArake upayog hain].
jIvakI paryAyen isaprakAr hain–– agurulaghuguNakI hAnivRuddhise utpanna paryAyen shuddha paryAyen hain aur sutramen [–is gAthAmen] kahI huI, dev–nArak–tiryanch–manuShyasvarUp paryAyen paradravyake sambandhase utpanna hotI hai isaliye ashuddha paryAyen hain.. 16..
anvayArtha– [manuShyatven] manuShyapatvase [naShTa] naShTa huA [dehI] dehI [jIv] [deva vA itara] dev athavA anya [bhavati] hotA hai; [ubhayatra] un donommen [jIvabhAva] jIvabhAv [na nashyati] naShTa nahIn hotA aur [anya] dUsarA jIvabhAv [na jAyate] utpanna nahIn hotA.
TIkA– ‘bhAvakA nAsh nahIn hotA aur abhAvakA utpAd nahIn hotA’ usakA yah udAharaN hai. -------------------------------------------------------------------------- paryAyArthikanayase guN bhI pariNAmI hain. [dakhiye, 15 vIn gAthAkI TIkA.]
manujatvathI vyay pAmIne devAdi dehI thAy chhe;
tyAn jIvabhAv na nAsh pAme, anya nahi udbhav lahe. 17.