Panchastikay Sangrah-Hindi (English transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 65 of 264
PDF/HTML Page 94 of 293

 

background image
kahAnajainashAstramAlA] ShaDdravya–panchAstikAyavarNan
[
65
yathaiv hi padmarAgaratnan kShIre kShiptan svatovyatiriktaprabhAskandhen tadvayApnoti kShIran, tathaiv hi jIva
anAdikaShAyamalImasatvamUle sharIrevatiShThamAna svapradeshaistadabhivyApnoti sharIram. yathaiv cha tatra
kShIregnisanyogAdudvalamAne tasya padmarAgaratnasya prabhAskandh udvalate punarnivishamAne nivishate cha, tathaiv
cha tatra sharIre vishiShTAhArAdivashAdutsarpati tasya jIvasya pradeshA utsarpanti punarapasarpati apasarpanti
cha. yathaiv cha tatpadmarAgaratnamanyatra prabhUtakShIre kShiptan svaprabhA–skandhavistAreN tadvayApnoti prabhUtakShIran,
tathaiv hi jIvonyatra mahati sharIrevatiShThamAna svapradeshavistAreN tadvayApnoti mahachchharIram. yathaiv cha
tatpadmarAgaratnamanyatra stokakShIre nikShiptan svaprabhAskandhopasanhAreN tadvayApnoti stokakShIran, tathaiv cha
jIvonyatrANusharIrevatiShThamAna
-----------------------------------------------------------------------------
jis prakAr padmarAgaratna dUdhamen DAlA jAne par apanese avyatirikta prabhAsamUh dvArA us dUdhamen
vyApta hotA hai, usI prakAr jIv anAdi kAlase kaShAy dvArA malinatA honeke kAraN sharIramen rahatA
huA svapradeshon dvArA us sharIramen vyApta hotA hai. aur jis prakAr agnike sanyogase us dUdhamen
uphAn Ane par us padmarAgaratnake prabhAsamUhamen uphAn AtA hai [arthAt vah vistArako vyApta hotA
hai] aur dUdh phir baiTh jAne par prabhAsamUh bhI baiTh jAtA hai, usI prakAr vishiShTa AhArAdike vash
us sharIramen vRuddhi hone par us jIvake pradesh vistRut hote hain aur sharIr phir sUkh jAne par pradesh
bhI sankuchit ho jAte hain. punashcha, jis prakAr vah padmarAgaratna dUsare adhik dUdhamen DAlA jAne par
svaprabhAsamUhake vistAr dvArA us adhik dUdhamen vyApta hotA hai, usI prakAr jIv dUsare baDe sharIramen
sthitiko prApta hone par svapradeshonke vistAr dvArA us baDe sharIramen vyApta hotA hai. aur jis
prakAr vah padmarAgaratna dUsare kam dUdhamen DAlane par svaprabhAsamUhake sankoch dvArA us thoDe dUdhamen
--------------------------------------------------------------------------
avyatirikta = abhinna [jis prakAr ‘mishrI ek dravya hai aur miThAs usakA guN hai’ aisA kahIn draShTAntamen kahA
ho to use siddhAntarUp nahIn samajhanA chAhiye; usI prakAr yahAn bhI jIvake sankochavistArarUp dArShTAntako
samajhaneke liye ratna aur
(dUdhamen phailI huI) usakI prabhAko jo avyatiriktapanA kahA hai yah siddhAntarUp nahIn
samajhanA chAhiye. pudgalAtmak ratnako draShTAnt banAkar asankhyapradeshI jIvadravyake sankochavistArako kisI prakAr
samajhAneke hetu yahAn ratnakI prabhAko ratnase abhinna kahA hai.
(arthAt ratnakI prabhA sankochavistArako prApta hone
par mAnon ratnake ansh hI–ratna hI–sankochavistArako prApta hue aisA samajhaneko kahA hai).]