kahAnajainashAstramAlA] ShaDdravya–panchAstikAyavarNan
[
69
na kutashchidapyutpanno yasmAt kAryan na ten sa siddha.
utpAdayati na kinchidapi kAraNamapi ten na sa bhavati.. 36..
siddhasya kAryakAraNabhAvanirAsoyam.
yathA sansArI jIvo bhAvakarmarUpayAtmapariNAmasantatyA dravyakarmarUpayA cha pudgalapariNAmasantatyA
kAraNabhUtayA ten ten devamanuShyatiryagnArakarUpeN kAryabhUt utpadyate na tathA siddharUpeNApIti. siddho
hyubhayakarmakShaye svayamutpadyamAno nAnyata kutashchidutpadyat iti. yathaiv cha sa ev sansArI
bhAvakarmarUpAmAtmapariNAmasantatin dravyakarmarUpAn cha pudgalapariNAmasantatin kAryabhUtAn kAraNabhUtatven
nirvartayan tAni tAni devamanuShyatiryagnArakarUpANi kAryANyutpAdayatyAtmano na tathA siddharUpamapIti.
siddho hyubhayakarmakShaye svayamAtmAnamutpAdayannAnyatkinychidutpAdayati.. 36..
-----------------------------------------------------------------------------
gAthA 36
anvayArtha– [yasmAt sa siddha] ve siddha [kutashchit api] kisI [anya] kAraNase [na
utpanna] utpanna nahIn hote [ten] isaliye [kAryan na] kArya nahIn hain, aur [kinchit api] kuchh bhI
[anya kAryako] [na utpAdayati] utpanna nahIn karate [ten] isaliye [sa] ve [kAraNam api]
kAraN bhI [na bhavati] nahIn hain.
TIkA– yah, siddhako kAryakAraNabhAv honekA nirAs hai [arthAt siddhabhagavAnako kAryapanA aur
kAraNapanA honekA nirAkaraN–khaNDan hai].
jis prakAr sansArI jIv kAraNabhUt aisI bhAvakarmarUp AtmapariNAmasantati aur dravyakarmarUp
pudgalapariNAmasantati dvArA un–un dev–manuShya–tiryanch–nArakake rUpamen kAryabhUtarUpase utpanna hotA
hai, usI prakAr siddharUpase bhI utpanna hotA hai–– aiesA nahIn hai; [aur] siddha [–siddhabhagavAn]
vAstavamen, donon karmon kA kShay hone par, svayam [siddharUpase] utpanna hote hue anya kisI kAraNase
[–bhAvakarmase yA dravyakarmase] utpanna nahIn hote.
punashcha, jis prakAr vahI sansArI [jIv] kAraNabhUt hokar kAryabhUt aisI bhAvakarmarUp
AtmapariNAmasantati aur dravyakarmarUp pudgalapariNAmasantati rachatA huA kAryabhUt aise ve–ve dev–
manuShya–tiryanch–nArakake rUp apanemen utpanna karatA hai, usI prakAr siddhakA rUp bhI [apanemen] utpanna
karatA hai–– aiesA nahIn hai; [aur] siddha vAstavamen, donon karmonkA kShay hone par, svayam apaneko
[siddharUpase] utpanna karate hue anya kuchh bhI [bhAvadravyakarmasvarUp athavA devAdisvarUp kArya] utpanna
nahIn karate.. 36..
--------------------------------------------------------------------------
AtmapariNAmasantati = AtmAke pariNAmonkI paramparA.