૮૬
જાનાતીત્યનન્યત્વેઽપિ. યથા પ્રાંશોર્દેવદત્તસ્ય પ્રાંશુર્ગૌરિત્યન્યત્વે સંસ્થાનં, તથા પ્રાંશોર્વૃક્ષસ્ય પ્રાંશુઃ શાખાભરો મૂર્તદ્રવ્યસ્ય મૂર્તા ગુણા ઇત્યનન્યત્વેઽપિ. યથૈકસ્ય દેવદત્તસ્ય દશ ગાવ જાનાતીત્યનન્યત્વેઽપિ. યથા પ્રાંશોર્દેવદત્તસ્ય પ્રાંશુર્ગૌરિત્યન્યત્વે સંસ્થાનં, તથા પ્રાંશોર્વૃક્ષસ્ય પ્રાંશુઃ શાખાભરો મૂર્તદ્રવ્યસ્ય મૂર્તા ગુણા ઇત્યનન્યત્વેઽપિ. યથૈકસ્ય દેવદત્તસ્ય દશ ગાવ ઇત્યન્યત્વે સંખ્યા, તથૈકસ્ય વૃક્ષસ્ય દશ શાખાઃ એકસ્ય દ્રવ્યસ્યાનંતા ગુણા ઇત્યનન્યત્વેઽપિ. યથા ગોષ્ઠે ગાવ ઇત્યન્યત્વે વિષયઃ, તથા વૃક્ષે શાખાઃ દ્રવ્યે ગુણા ઇત્યનન્યત્વેઽપિ. તતો ન વ્યપદેશાદયો દ્રવ્યગુણાનાં વસ્તુત્વેન ભેદં સાધયંતીતિ.. ૪૬..
ણાણં ધણં ચ કુવ્વદિ ધણિણં જહ ણાણિણં ચ દુવિધેહિં. ભણ્ણંતિ તહ પુધત્તં એયત્તં ચાવિ તચ્ચણ્હૂ.. ૪૭..
ભણંતિ તથા પૃથક્ત્વમેકત્વં ચાપિ તત્ત્વજ્ઞાઃ.. ૪૭..
----------------------------------------------------------------------------- ગાયેં, ઐસે અન્યપનેમેં સંખ્યા હોતી હૈ, ઉસી પ્રકાર ‘એક વૃક્ષકી દસ શાખાયેં’, ‘એક દ્રવ્યકે અનન્ત ગુણ’ ઐસે અનન્યપનેમેં ભી [સંખ્યા] હોતી હૈ. જિસ પ્રકાર ‘બાડેે મેં ગાયેં’ ઐસે અન્યપનેમેં વિષય [– આધાર] હોતા હૈ, ઉસી પ્રકાર ‘વૃક્ષમેં શાખાયેં’, ‘દ્રવ્યમેં ગુણ’ ઐસે અનન્યપનેમેં ભી [વિષય] હોતા હૈ. ઇસલિયે [ઐસા સમઝના ચાહિયે કિ] વ્યપદેશ આદિ, દ્રવ્ય–ગુણોંમેં વસ્તુરૂપસે ભેદ સિદ્ધ નહીં કરતે.. ૪૬..
અન્વયાર્થઃ– [યથા] જિસ પ્રકાર [ધનં] ધન [ચ] ઔર [જ્ઞાનં] જ્ઞાન [ધનિનં] [પુરુષકો] ‘ધની’ [ચ] ઔર [જ્ઞાનિનં] ‘જ્ઞાની’ [કરોતિ] કરતે હૈં– [દ્વિવિધાભ્યામ્ ભણંતિ] ઐસે દો પ્રકારસે કહા જાતા હૈ, [તથા] ઉસી પ્રકાર [તત્ત્વજ્ઞાઃ] તત્ત્વજ્ઞ [પૃથક્ત્વમ્] પૃથક્ત્વ [ચ અપિ] તથા [એકત્વમ્] એકત્વકો કહતે હૈં. --------------------------------------------------------------------------
તે રીત તત્ત્વજ્ઞો કહે એકત્વ તેમ પૃથક્ત્વને. ૪૭.