Panchastikay Sangrah-Hindi (Gujarati transliteration).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 12 of 293

 

background image
ભગવાન કુંદકુંદાચાર્યદેવ વિક્રમ સંવતકે પ્રારમ્ભમે હુએ હૈં. દિગમ્બર જૈન પરમ્પરામેં ભગવાન
કુંદકુંદાચાર્યદેવકા સ્થાન સર્વોત્કૃષ્ટ હૈ. ‘મંગલં ભગવાન્ વીરો મંગલં ગૌતમો ગણી. મંગલં કુંદકુંદાર્યો
જૈનધર્મોઽસ્તુ મંગલંમ્..’
– યહ શ્લોક પ્રત્યેક દિગમ્બર જૈન શાસ્ત્રપઠનકે પ્રારમ્ભમેં મંગલાચરણરૂપસે
બોલતા હૈ. ઇસસે સિદ્ધ હોતા હૈ કિ સર્વજ્ઞ ભગવાન શ્રી મહાવીરસ્વામી ઔર ગણધર ભગવાન શ્રી
ગૌતમસ્વામીકે પશ્ચાત્ તુર્ત હી ભગવાન કુંદકુંદાચાર્યકા સ્થાન આતા હૈ. દિગમ્બર જૈન સાધુ અપનેકો
કુંદકુંદાચાર્યકી પરમ્પરાકા કહલાનેમેં ગૌરવ માનતે હૈં. ભગવાન કુંદકુંદાચાર્યદેવકે શાસ્ત્ર સાક્ષાત્
ગણધરદેવકે વચનોં જિતને હી પ્રમાણભૂત માને જાતે હૈં. ઉનકે પશ્ચાત્ હોનેવાલે ગ્રંથકાર આચાર્ય અપને
કિસી કથનકો સિદ્ધ કરનેકે લિયે કુંદકુંદાચાર્યદેવકે શાસ્ત્રોંકા પ્રમાણ દેતે હૈં જિસસે વહ કથન
નિર્વિવાદ સિદ્ધ હો જાતા હૈ. ઉનકે પશ્ચાત્ લિખે ગયે ગ્રંથોંમેં ઉનકે શાસ્ત્રોંમેંસે બહુત અવતરણ લિએ
ગયે હૈં. વાસ્તવમેં ભગવાન કુંદકુંદાચાર્યને અપને પરમાગમોંમેં તીર્થંકરદેવોં દ્વારા પ્રરૂપિત ઉત્તમોત્તમ
સિદ્ધાંતોંકો સુરક્ષિત કરકે મોક્ષમાર્ગકો સ્થિર રખા હૈ. વિ૦ સં૦ ૯૯૦ મેં હોનેવાલે શ્રી દેવસેનાચાર્યવર
અપને દર્શનસાર નામક ગ્રંથમેં કહતે હૈં કિ
‘‘વિદેહક્ષેત્રકે વર્તમાન તીર્થંકર શ્રી સીમંધરસ્વામીકે
સમવસરણમેં જાકર શ્રી પદ્મનન્દિનાથ (કુંદકુંદાચાર્યદેવ) ને સ્વયં પ્રાપ્ત કિયે હુએ જ્ઞાન દ્વારા બોધ ન
દિયા હોતા તો મુનિજન સચ્ચે માર્ગકો કૈસે જાનતે?’’ હમ એક દૂસરા ઉલ્લેખ ભી દેખે, જિસમેં
કુંદકુંદાચાર્યદેવકો કલિકાલસર્વજ્ઞ કહા ગયા હૈઃ ‘‘પદ્મનન્દિ, કુંદકુંદાચાર્ય, વક્રગ્રીવાચાર્ય, એલાચાર્ય,
ગૃધ્રપિચ્છાચાર્ય – ઇન પાઁચ નામોંસે વિભૂષિત, જિન્હેં ચાર અંગુલ ઊપર આકાશમેં ગમન કરનેકી ઋદ્ધિ
પ્રાપ્ત થી, જિન્હોંને પૂર્વ વિદેહમેં જાકર સીમંધરભગવાનકી વંદના કી થી ઔર ઉનસે પ્રાપ્ત હુએ
શ્રુતજ્ઞાનકે દ્વારા જિન્હોંને ભારતવર્ષકે ભવ્ય જીવોંકો પ્રતિબોધિત કિયા હૈ ઐસે જો
જિનચન્દ્રસુરિભટ્ટારકકે પટ્ટકે આભરણરૂપ કલિકાલસર્વજ્ઞ
(ભગવાન કુંદકુંદાચાર્યદેવ) ઉનકે દ્વારા રચે
ગયે ઇસ ષટ્પ્રાભૃત ગ્રન્થમેં૰૰૰૰ સૂરીશ્વર શ્રી શ્રુતસાગર રચિત મોક્ષપ્રાભૃતકી ટીકા સમાપ્ત હુઈ.’’ ઐસા
ષટ્પ્રાભૃતકી શ્રી શ્રુતસાગરસૂરિકૃત ટીકાકે અંતમેં લિખા હૈ.
ભગવાન કુંદકુંદાચાર્યદેવકી મહત્તા
દરશાનેવાલે ઐસે અનેકાનેક ઉલ્લેખ જૈન સાહિત્યમેં મિલતે હૈં; શિલાલેખ ભી અનેક હૈં. ઇસ પ્રકાર
હમ દેખતે હૈં કિ સનાતન જૈન સમ્પ્રદાયમેં કલિકાલસર્વજ્ઞ ભગવાન કુંદકુંદાચાર્યદેવકા સ્થાન અદ્વિતીય
હૈ.
-----------------------------------------------------
મૂલ શ્લોકકે લિયે દેખિયે આગે ‘ભગવાન શ્રી કુંદકુંદાચાર્યદેવ સમ્બન્ધી ઉલ્લેખ’.

૧ ભગવાન કુંદકુંદાચાર્યદેવકે વિદેહ ગમન સમ્બન્ધી એક ઉલ્લેખ
(લગભગ વિક્રમ સંવત્ કી તેરહવીં શતાબ્દીમેં
હોનેવાલે) શ્રી જયસેનાચાર્યને ભી કિયા હૈ. ઉસ ઉલ્લેખકે લિયે ઇસ શાસ્ત્રકે તીસરે પૃષ્ઠકા પદટિપ્પણ દેખે.

૨ શિલાલેખોંકે લિયે દેખિયે આગે ‘ભગવાન શ્રી કુંદકુંદાચાર્યદેવ સમ્બન્ધી ઉલ્લેખ’.