ઉડ્ઢંગદિપ્પધાણા સિદ્ધા ચિટ્ઠંતિ કિધ તત્થ.. ૯૨..
ઊર્ધ્વંગતિપ્રધાનાઃ સિદ્ધાઃ તિષ્ઠન્તિ કથં તત્ર.. ૯૨..
આકાશસ્યાવકાશૈકહેતોર્ગતિસ્થિતિહેતુત્વશઙ્કાયાં દોષોપન્યાસોઽયમ્. -----------------------------------------------------------------------------
અનન્ય હી હૈં; આકાશ તો અનન્ત હોનેકે કારણ લોકસે અનન્ય તથા અન્ય હૈ.. ૯૧..
અન્વયાર્થઃ– [યદિ આકાશમ્] યદિ આકાશ [ગમનસ્થિતિકારણાભ્યામ્] ગતિ–સ્થિતિકે કારણ સહિત [અવકાશં દદાતિ] અવકાશ દેતા હો [અર્થાત્ યદિ આકાશ અવકાશહેતુ ભી હો ઔર ગતિ– સ્થિતિહેતુ ભી હો] તો [ઊર્ધ્વંગતિપ્રધાનાઃ સિદ્ધાઃ] ઊર્ધ્વગતિપ્રધાન સિદ્ધ [તત્ર] ઉસમેં [આકાશમેં] [કથમ્] ક્યોં [તિષ્ઠન્તિ] સ્થિર હોં? [આગે ગમન ક્યોં ન કરેં?]
ટીકાઃ– જો માત્ર અવકાશકા હી હેતુ હૈ ઐસા જો આકાશ ઉસમેં ગતિસ્થિતિહેતુત્વ [ભી] હોનેકી શંકા કી જાયે તો દોષ આતા હૈ ઉસકા યહ કથન હૈ. -------------------------------------------------------------------------- યહાઁ યદ્યપિ સામાન્યરૂપસે પદાર્થોંકા લોકસે અનન્યપના કહા હૈ. તથાપિ નિશ્ચયસે અમૂર્તપના,
ઔર અપને–અપને લક્ષણોં દ્વારા ઈતર દ્રવ્યોંકા જીવોંસે ભિન્નપના હૈ ઐસા સમઝના.
તો ઊર્ધ્વગતિપરધાન સિદ્ધો કેમ તેમાં સ્થિતિ લહે? ૯૨.
૧૪૪