Panchastikay Sangrah-Hindi (Gujarati transliteration). Gatha: 134.

< Previous Page   Next Page >


Page 195 of 264
PDF/HTML Page 224 of 293

 

કહાનજૈનશાસ્ત્રમાલા] નવપદાર્થપૂર્વક–મોક્ષમાર્ગપ્રપંચવર્ણન

[
૧૯૫

મુત્તો ફાસદિ મુત્તં મુત્તો મુત્તેણ બંધમણુહવદિ.
જીવો મુત્તિવિરહિદો ગાહદિ તે તેહિં ઉગ્ગહદિ.. ૧૩૪..

મૂર્તઃ સ્પૃશતિ મૂર્તંં મૂર્તો મૂર્તેન બંધમનુભવતિ.
જીવો મૂર્તિવિરહિતો ગાહતિ તાનિ તૈરવગાહ્યતે.. ૧૩૪..

મૂર્તકર્મણોરમૂર્તજીવમૂર્તકર્મણોશ્ચ બંધપ્રકારસૂચનેયમ્.
ઇહ હિ સંસારિણિ જીવેઽનાદિસંતાનેન પ્રવૃત્તમાસ્તે મૂર્તકર્મ. તત્સ્પર્શાદિમત્ત્વાદાગામિ

મૂર્તકર્મ સ્પૃશતિ, તતસ્તન્મૂર્તં તેન સહ સ્નેહગુણવશાદ્બંધમનુભવતિ. એષ મૂર્તયોઃ કર્મણોર્બંધ–પ્રકારઃ. અથ નિશ્ચયનયેનામૂર્તો જીવોઽનાદિમૂર્તકર્મનિમિત્તરાગાદિપરિણામસ્નિગ્ધઃ સન્ વિશિષ્ટતયા મૂર્તાનિ ----------------------------------------------------------------------------- સકતા હૈ કિ ચૂહેકા વિષકા મૂર્ત હૈ; ઉસી પ્રકાર કર્મકા ફલ (–વિષય) મૂર્ત હૈ ઔર મૂર્ત ઇન્દ્રિયોંકે સમ્બન્ધ દ્વારા અનુભવમેં આતા હૈ–ભોગા જાતા હૈ, ઇસલિયે અનુમાન હો સકતા હૈ કિ કર્મ મૂર્ત હૈ.] ૧૩૩..

ગાથા ૧૩૪

અન્વયાર્થઃ– [મૂર્તઃ મૂર્તં સ્પૃશતિ] મૂર્ત મૂર્તકો સ્પર્શ કરતા હૈ, [મૂર્તઃ મૂર્તેન] મૂર્ત મૂર્તકે સાથ

[બંધમ્ અનુભવતિ] બન્ધકો પ્રાપ્ત હોતા હૈ; [મૂર્તિવિરહિતઃ જીવઃ] મૂર્તત્વરહિત જીવ [તાનિ ગાહતિ] મૂર્તકર્મોંકો અવગાહતા હૈ ઔર [તૈઃ અવગાહ્યતે] મૂર્તકર્મ જીવકો અવગાહતે હૈં [અર્થાત્ દોનોં એકદૂસરેમેં અવગાહ પ્રાપ્ત કરતે હૈં].

ટીકાઃ– યહ, મૂર્તકર્મકા મૂર્તકર્મકે સાથ જો બન્ધપ્રકાર તથા અમૂર્ત જીવકા મૂર્તકર્મકે સાથ જો બન્ધપ્રકાર ઉસકી સૂચના હૈ.

યહાઁ [ઇસ લોકમેં], સંસારી જીવમેં અનાદિ સંતતિસે [–પ્રવાહસે] પ્રવર્તતા હુઆ મૂર્તકર્મ વિદ્યમાન હૈ. વહ, સ્પર્શાદિવાલા હોનેકે કારણ, આગામી મૂર્તકર્મકો સ્પર્શ કરતા હૈ; ઇસલિયે મૂર્ત ઐસા વહ વહ ઉસકે સાથ, સ્નિગ્ધત્વગુણકે વશ [–અપને સ્નિગ્ધરૂક્ષત્વપર્યાયકે કારણ], બન્ધકો પ્રાપ્ત હોતા હૈ. યહ, મૂર્તકર્મકા મૂર્તકર્મકે સાથ બન્ધપ્રકાર હૈ. --------------------------------------------------------------------------

મૂરત મૂરત સ્પર્શે અને મૂરત મૂરત બંધન લહે;
આત્મા અમૂરત ને કરમ અન્યોન્ય અવગાહન લહે. ૧૩૪.