Panchastikay Sangrah-Hindi (Gujarati transliteration). Sanvar padarth ka vyakhyan Gatha: 141.

< Previous Page   Next Page >


Page 203 of 264
PDF/HTML Page 232 of 293

 

કહાનજૈનશાસ્ત્રમાલા] નવપદાર્થપૂર્વક–મોક્ષમાર્ગપ્રપંચવર્ણન

[
૨૦૩

રાગદ્વેષોદ્રેકાત્પ્રિય–સંયોગાપ્રિયવિયોગવેદનામોક્ષણનિદાનાકાંક્ષણરૂપમાર્તમ્, કષાયક્રૂરાશયત્વાદ્ધિંસાઽસત્યસ્તેયવિષય–સંરક્ષણાનંદરૂપં રૌદ્રમ્, નૈષ્કર્મ્યં તુ શુભકર્મણશ્ચાન્યત્ર દુષ્ટતયા પ્રયુક્તં જ્ઞાનમ્, સામાન્યેન દર્શન–ચારિત્રમોહનીયોદયોપજનિતાવિવેકરૂપો મોહઃ, –એષઃ ભાવપાપાસ્રવપ્રપઞ્ચો દ્રવ્યપાપાસ્રવપ્રપઞ્ચપ્રદો ભવતીતિ.. ૧૪૦..

–ઇતિ આસ્રવપદાર્થવ્યાખ્યાનં સમાપ્તમ્.

અથ સંવરપદાર્થવ્યાખ્યાનમ્.

ઇંદિયકસાયસણ્ણા ણિગ્ગહિદા જેહિં સુટ્ઠુ મગ્ગમ્હિ.
જાવત્તાવત્તેસિં પિહિદં
પાવાસવચ્છિદ્દં.. ૧૪૧..

----------------------------------------------------------------------------- રાગદ્વેષકે ઉદયકે પ્રકર્ષકે કારણ વર્તતા હુઆ ઇન્દ્રિયાધીનપના; રાગદ્વેષકે ઉદ્રેકકે કારણ પ્રિયકે સંયોગકી, અપ્રિયકે વિયોગકી, વેદનાસે છુટકારાકી તથા નિદાનકી ઇચ્છારૂપ આર્તધ્યાનઃ કષાય દ્વારા રૌદ્રધ્યાન; નિષ્પ્રયોજન [–વ્યર્થ] શુભ કર્મસે અન્યત્ર [–અશુભ કાર્યમેં] દુષ્ટરૂપસે લગા હુઆ જ્ઞાન; ઔર સામાન્યરૂપસે દર્શનચારિત્ર મોહનીયકે ઉદયસે ઉત્પન્ન અવિવેકરૂપ મોહ;– યહ, ભાવપાપાસ્રવકા વિસ્તાર દ્રવ્યપાપાસ્રવકે વિસ્તારકો પ્રદાન કરનેવાલા હૈ [અર્થાત્ ઉપરોક્ત ભાવપાપાસ્રવરૂપ અનેકવિધ ભાવ વૈસે–વૈસે અનેકવિધ દ્રવ્યપાપાસ્રવમેં નિમિત્તભૂત હૈં].. ૧૪૦..

ઇસ પ્રકાર આસ્રવપદાર્થકા વ્યાખ્યાન સમાપ્ત હુઆ.

અબ, સંવરપદાર્થકા વ્યાખ્યાન હૈ. -------------------------------------------------------------------------

૧. પ્રકર્ષ = ઉત્કર્ષ; ઉગ્રતા

૨. ઉદ્રેક = બહુલતા; અધિકતા .

૩. ક્રૂર = નિર્દય; કઠોર; ઉગ્ર.

માર્ગે રહી સંજ્ઞા–કષાયો–ઇન્દ્રિનો નિગ્રહ કરે,
પાપાસરવનું છિદ્ર તેને તેટલું રૂંધાય છે. ૧૪૧.

ક્રૂર ઐસે પરિણામકે કારણ હોનેવાલા હિંસાનન્દ, અસત્યાનન્દ, સ્તેયાનન્દ એવં વિષયસંરક્ષણાનન્દરૂપ