Panchastikay Sangrah-Hindi (Gujarati transliteration). Gatha: 142.

< Previous Page   Next Page >


Page 204 of 264
PDF/HTML Page 233 of 293

 

] પંચાસ્તિકાયસંગ્રહ
[ભગવાનશ્રીકુન્દકુન્દ
ઇન્દ્રિયકષાયસંજ્ઞા નિગૃહીતા યૈઃ સુષ્ઠુ માર્ગે.
યાવત્તાવતેષાં પિહિતં પાપાસ્રવછિદ્રમ્.. ૧૪૧..

અનન્તરત્વાત્પાપસ્યૈવ સંવરાખ્યાનમેતત્.

માર્ગો હિ સંવરસ્તન્નિમિત્તમિન્દ્રિયાણિ કષાયાઃ સંજ્ઞાશ્ચ યાવતાંશેન યાવન્તં વા કાલં નિગૃહ્યન્તે તાવતાંશેન તાવન્તં વા કાલં પાપાસ્રવદ્વારં પિધીયતે. ઇન્દ્રિયકષાયસંજ્ઞાઃ ભાવપાપાસ્રવો દ્રવ્યપાપાસ્રવહેતુઃ પૂર્વમુક્તઃ. ઇહ તન્નિરોધો ભાવપાપસંવરો દ્રવ્યપાપસંવરહેતુરવધારણીય ઇતિ..૧૪૧..

જસ્સ ણ વિજ્જદિ રાગો દોસો મોહો વ સવ્વદવ્વેસુ.
ણાસવદિ
સુહં અસુહં સમસુહદુક્ખસ્સ ભિક્ખુસ્સ.. ૧૪૨..

-----------------------------------------------------------------------------

ગાથા ૧૪૧

અન્વયાર્થઃ– [યૈઃ] જો [સુષ્ઠુ માર્ગે] ભલી ભાઁતિ માર્ગમેં રહકર [ઇન્દ્રિયકષાયસંજ્ઞાઃ] ઇન્દ્રિયાઁ, કષાયોં ઔર સંજ્ઞાઓંકા [યાવત્ નિગૃહીતાઃ] જિતના નિગ્રહ કરતે હૈં, [તાવત્] ઉતના [પાપાસ્રવછિદ્રમ્] પાપાસ્રવકા છિદ્ર [તેષામ્] ઉનકો [પિહિતમ્] બન્ધ હોતા હૈ.

ટીકાઃ– પાપકે અનન્તર હોનેસેે, પાપકે હી સંવરકા યહ કથન હૈ [અર્થાત્ પાપકે કથનકે પશ્ચાત તુરન્ત હોનેસેે, યહાઁ પાપકે હી સંવરકા કથન કિયા ગયા હૈ].

માર્ગ વાસ્તવમેં સંવર હૈ; ઉસકે નિમિત્તસે [–ઉસકે લિયે] ઇન્દ્રિયોં, કષાયોં તથા સંજ્ઞાઓંકા જિતને અંશમેં અથવા જિતને કાલ નિગ્રહ કિયા જાતા હૈ, ઉતને અંશમેં અથવા ઉતને કાલ પાપાસ્રવદ્વારા બન્ધ હોતા હૈ.

ઇન્દ્રિયોં, કષાયોં ઔર સંજ્ઞાઓં–ભાવપાપાસ્રવ––કો દ્રવ્યપાપાસ્રવકા હેતુ [–નિમિત્ત] પહલે [૧૪૦ વીં ગાથામેં] કહા થા; યહાઁ [ઇસ ગાથામેં] ઉનકા નિરોધ [–ઇન્દ્રિયોં, કષાયોં ઔર સંજ્ઞાઓંકા નિરોધ]–ભાવપાપસંવર–દ્રવ્ય–પાપસંવરકા હેતુ અવધારના [–સમઝના].. ૧૪૧.. -------------------------------------------------------------------------

સૌ દ્રવ્યમાં નહિ રાગ–દ્વેષ–વિમોહ વર્તે જેહને,
શુભ–અશુભ કર્મ ન આસ્રવે સમદુઃખસુખ તે ભિક્ષુને. ૧૪૨.

૨૦૪