કહાનજૈનશાસ્ત્રમાલા] નવપદાર્થપૂર્વક–મોક્ષમાર્ગપ્રપંચવર્ણન
નાસ્રવતિ શુભમશુભં સમસુખદુઃખસ્ય ભિક્ષોઃ.. ૧૪૨..
સામાન્યસંવરસ્વરૂપાખ્યાનમેતત્.
યસ્ય રાગરૂપો દ્વેષરૂપો મોહરૂપો વા સમગ્રપરદ્રવ્યેષુ ન હિ વિદ્યતે ભાવઃ તસ્ય નિર્વિકારચૈતન્યત્વાત્સમસુખદુઃખસ્ય ભિક્ષોઃ શુભમશુભઞ્ચ કર્મ નાસ્રવતિ, કિન્તુ સંવ્રિયત એવ. તદત્ર મોહરાગદ્વેષપરિણામનિરોધો ભાવસંવરઃ. તન્નિમિત્તઃ શુભાશુભકર્મપરિણામનિરોધો યોગદ્વારેણ પ્રવિશતાં પુદ્ગલાનાં દ્રવ્યસંવર ઇતિ.. ૧૪૨.. -----------------------------------------------------------------------------
અન્વયાર્થઃ– [યસ્ય] જિસે [સર્વદ્રવ્યેષુ] સર્વ દ્રવ્યોંકે પ્રતિ [રાગઃ] રાગ, [દ્વેષઃ] દ્વેષ [વા] યા [મોહઃ] મોહ [ન વિદ્યતે] નહીં હૈ, [સમસુખદુઃખસ્ય ભિક્ષોઃ] ઉસ સમસુખદુઃખ ભિક્ષુકો [– સુખદુઃખકે પ્રતિ સમભાવવાલે મુનિકો] [શુભમ્ અશુભમ્] શુભ ઔર અશુભ કર્મ [ન આસ્રવતિ] આસ્રવિત નહીં હોતે.
ટીકાઃ– યહ, સામાન્યરૂપસે સંવરકે સ્વરૂપકા કથન હૈ.
જિસે સમગ્ર પરદ્રવ્યોંકે પ્રતિ રાગરૂપ, દ્વેષરૂપ યા મોહરૂપ ભાવ નહીં હૈ, ઉસ ભિક્ષુકો – જો કિ નિર્વિકારચૈતન્યપનેકે કારણ ૧સમસુખદુઃખ હૈ ઉસેે–શુભ ઔર અશુભ કર્મકા આસ્રવ નહીં હોતા, પરન્તુ સંવર હી હોતા હૈ. ઇસલિયે યહાઁ [ઐસા સમઝના કિ] મોહરાગદ્વેષપરિણામકા નિરોધ સો ભાવસંવર હૈ, ઔર વહ [મોહરાગદ્વેષરૂપ પરિણામકા નિરોધ] જિસકા નિમિત્ત હૈ ઐસા જો યોગદ્વારા પ્રવિષ્ટ હોનેવાલે પુદ્ગલોંકે શુભાશુભકર્મપરિણામકા [શુભાશુભકર્મરૂપ પરિણામકા] નિરોધ સો દ્રવ્યસંવર હૈ.. ૧૪૨.. -------------------------------------------------------------------------
વિકારરહિત હૈ ઇસલિયે સમસુખદુઃખ હૈ.]
૧. સમસુખદુઃખ = જિસે સુખદુઃખ સમાન હૈ ઐસેઃ ઇષ્ટાનિષ્ટ સંયોગોમેં જિસે હર્ષશોકાદિ વિષમ પરિણામ નહીં હોતે