૨૨૪
] પંચાસ્તિકાયસંગ્રહ
[ભગવાનશ્રીકુન્દકુન્દ
ભાવાવસ્થિતાસ્તિત્વરૂપં પરભાવાવસ્થિતાસ્તિત્વવ્યાવૃત્તત્વેનાત્યન્તમનિન્દિતં તદત્ર સાક્ષાન્મોક્ષમાર્ગ–
ત્વેનાવધારણીયમિતિ.. ૧૫૪..
જીવો સહાવણિયદો અણિયદગુણપજ્જઓધ પરસમઓ.
જદિ કુણદિ સગં સમયં પબ્ભસ્સદિ કમ્મબંધાદો.. ૧૫૫..
જીવઃ સ્વભાવનિયતઃ અનિયતગુણપર્યાયોઽથ પરસમયઃ.
યદિ કુરુતે સ્વકં સમયં પ્રભ્રસ્યતિ કર્મબન્ધાત્.. ૧૫૫..
-----------------------------------------------------------------------------
[અર્થાત્ દો પ્રકારકે ચારિત્રમેંસે], સ્વભાવમેં અવસ્થિત અસ્તિત્વરૂપ ચારિત્ર–જો કિ પરભાવમેં
અવસ્થિત અસ્તિત્વસે ભિન્ન હોનેકે કારણ અત્યન્ત અનિંદિત હૈ વહ–યહાઁ સાક્ષાત્ મોક્ષમાર્ગરૂપ
અવધારણા.
[યહી ચારિત્ર ‘પરમાર્થ’ શબ્દસે વાચ્ય ઐસે મોક્ષકા કારણ હૈ, અન્ય નહીં–ઐસા ન જાનકર,
મોક્ષસે ભિન્ન ઐસે અસાર સંસારકે કારણભૂત મિથ્યાત્વરાગાદિમેં લીન વર્તતે હુએ અપના અનન્ત કાલ
ગયા; ઐસા જાનકર ઉસી જીવસ્વભાવનિયત ચારિત્રકી – જો કિ મોક્ષકે કારણભૂત હૈ ઉસકી –
નિરન્તર ભાવના કરના યોગ્ય હૈ. ઇસ પ્રકાર સૂત્રતાત્પર્ય હૈ.] . ૧૫૪..
ગાથા ૧૫૫
અન્વયાર્થઃ– [જીવઃ] જીવ, [સ્વભાવનિયતઃ] [દ્રવ્ય–અપેક્ષાસે] સ્વભાવનિયત હોને પર ભી,
[અનિયતગુણપર્યાયઃ અથ પરસમયઃ] યદિ અનિયત ગુણપર્યાયવાલા હો તો પરસમય હૈ. [યદિ] યદિ
વહ [સ્વકં સમયં કુરુતે] [નિયત ગુણપર્યાયસે પરિણમિત હોકર] સ્વસમયકો કરતા હૈ તો
[કર્મબન્ધાત્] કર્મબન્ધસે [પ્રભ્રસ્યતિ] છૂટતા હૈ.
-------------------------------------------------------------------------
નિજભાવનિયત અનિયતગુણપર્યયપણે પરસમય છે;
તે જો કરે સ્વકસમયને તો કર્મબંધનથી છૂટે. ૧૫૫.