Panchastikay Sangrah-Hindi (Gujarati transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 230 of 264
PDF/HTML Page 259 of 293

 

] પંચાસ્તિકાયસંગ્રહ
[ભગવાનશ્રીકુન્દકુન્દ

૨૩૦

શુદ્ધસ્વચરિતપ્રવૃત્તિપથપ્રતિપાદનમેતત્.

યો હિ યોગીન્દ્રઃ સમસ્તમોહવ્યૂહબહિર્ભૂતત્વાત્પરદ્રવ્યસ્વભાવભાવરહિતાત્મા સન્, સ્વદ્રવ્ય– મેકમેવાભિમુખ્યેનાનુવર્તમાનઃ સ્વસ્વભાવભૂતં દર્શનજ્ઞાનવિકલ્પમપ્યાત્મનોઽવિકલ્પત્વેન ચરતિ, સ ખલુ સ્વકં ચરિતં ચરતિ. એવં હિ શુદ્ધદ્રવ્યાશ્રિતમભિન્નસાધ્ય– -----------------------------------------------------------------------------

જો યોગીન્દ્ર, સમસ્ત મોહવ્યૂહસે બહિર્ભૂત હોનેકે કારણ પરદ્રવ્યકે સ્વભાવરૂપ ભાવોંસે રહિત સ્વરૂપવાલે વર્તતે હુએ, સ્વદ્રવ્યકો એકકો હી અભિમુખતાસે અનુસરતે હુએ નિજસ્વભાવભૂત દર્શનજ્ઞાનભેદકો ભી આત્માસે અભેદરૂપસે આચરતે હૈં, વે વાસ્તવમેં સ્વચારિત્રકો આચરતે હૈં.

ઇસ પ્રકાર વાસ્તવમેં શુદ્ધદ્રવ્યકે આશ્રિત, અભિન્નસાધ્યસાધનભાવવાલે નિશ્ચયનયકે આશ્રયસે

મોક્ષમાર્ગકા પ્રરૂપણ કિયા ગયા. ઔર જો પહલે [૧૦૭ વીં ગાથામેં] દર્શાયા ગયા થા વહ સ્વપરહેતુક ------------------------------------------------------------------------- ૧. મોહવ્યૂહ=મોહસમૂહ. [જિન મુનીંદ્રને સમસ્ત મોહસમૂહકા નાશ કિયા હોનેસે ‘અપના સ્વરૂપ પરદ્રવ્યકે

સ્વભાવરૂપ ભાવોંસે રહિત હૈ’ ઐસી પ્રતીતિ ઔર જ્ઞાન જિન્હેં વર્તતા હૈ, તથા તદુપરાન્ત જો કેવલ સ્વદ્રવ્યમેં હી
નિર્વિકલ્પરૂપસે અત્યન્ત લીન હોકર નિજસ્વભાવભૂત દર્શનજ્ઞાનભેદોંકો આત્માસે અભેદરૂપસે આચરતે હૈં, વે મુનીંદ્ર
સ્વચારિત્રકા આચરણ કરનેવાલે હૈં.]

૨. યહાઁ નિશ્ચયનયકા વિષય શુદ્ધદ્રવ્ય અર્થાત્ શુદ્ધપર્યાયપરિણત દ્રવ્ય હૈ, અર્થાત્ અકલે દ્રવ્યકી [–પરનિમિત્ત

રહિત] શુદ્ધપર્યાય હૈે; જૈસે કિ નિર્વિકલ્પ શુદ્ધપર્યાયપરિણત મુનિકો નિશ્ચયનયસે મોક્ષમાર્ગ હૈ.

૩. જિસ નયમેં સાધ્ય ઔર સાધન અભિન્ન [અર્થાત્ એક પ્રકારકે] હોં વહ યહાઁ નિશ્ચયનય હૈે. જૈસે કિ,

નિર્વિકલ્પધ્યાનપરિણત [–શુદ્ધાદ્નશ્રદ્ધાનજ્ઞાનચારિત્રપરિણત] મુનિકો નિશ્ચયનયસે મોક્ષમાર્ગ હૈ ક્યોંકિ વહાઁ
[મોક્ષરૂપ] સાધ્ય ઔર [મોક્ષમાર્ગરૂપ] સાધન એક પ્રકારકે અર્થાત્ શુદ્ધાત્મરૂપ [–શુદ્ધાત્મપર્યાયરૂપ] હૈં.

૪. જિન પર્યાયોંમેં સ્વ તથા પર કારણ હોતે હૈં અર્થાત્ ઉપાદાનકારણ તથા નિમિત્તકારણ હોતે હૈં વે પર્યાયેં

સ્વપરહેતુક પર્યાયેં હૈં; જૈસે કિ છઠવેં ગુણસ્થાનમેં [દ્રવ્યાર્થિકનયકે વિષયભૂત શુદ્ધાત્મસ્વરૂપકે આંશિક
અવલમ્બન સહિત] વર્તતે હુએ તત્ત્વાર્થશ્રદ્ધાન [નવપદાર્થગત શ્રદ્ધાન], તત્ત્વાર્થજ્ઞાન [નવપદાર્થગત જ્ઞાન] ઔર
પંચમહાવ્રતાદિરૂપ ચારિત્ર–યહ સબ સ્વપરહેતુક પર્યાયેં હૈં. વે યહા વ્યવહારનયકે વિષયભૂત હૈં.