૬
] પંચાસ્તિકાયસંગ્રહ
[ભગવાનશ્રીકુન્દકુન્દ
શુદ્ધ જીવાસ્તિકાયાદિ સાત તત્ત્વ, નવ પદાર્થ, છહ દ્રવ્ય ઔર પાઁચ અસ્તિકાયકા સંશય–વિમોહ–
વિભ્રમ રહિત નિરૂપણ ક્રતી હૈ ઇસલિએ અથવા પૂર્વાપરવિરોધાદિ દોષ રહિત હોનેસે અથવા યુગપદ્ સર્વ
જીવોંકો અપની–અપની ભાષામેં સ્પષ્ટ અર્થકા પ્રતિપાદન કરતી હૈ ઇસલિએ વિશદ–સ્પષ્ટ– વ્યક્ત હૈ.
ઇસપ્રકાર જિનભગવાનકી વાણી હી પ્રમાણભૂત હૈ; એકાન્તરૂપ અપૌરુષેય વચન યા વિચિત્ર કથારૂપ
કલ્પિત પુરાણવચન પ્રમાણભૂત નહીં હૈ. [૩] તીસરે, અનન્ત દ્રવ્ય–ક્ષેત્ર–કાલ–ભાવકા જાનનેવાલા
અનન્ત કેવલજ્ઞાનગુણ જિનભગવન્તોંકો વર્તતા હૈ. ઇસપ્રકાર બુદ્ધિ આદિ સાત ઋદ્ધિયાઁ તથા
મતિજ્ઞાનાદિ ચતુર્વિધ જ્ઞાનસે સમ્પન્ન ગણધરદેવાદિ યોગન્દ્રોંસે ભી વે વંદ્ય હૈં. [૪] ચૌથે, પાઁચ પ્રકારકે
સંસારકો જિનભગવન્તોંને જીતા હૈ. ઇસપ્રકાર કૃતકૃત્યપનેકે કારણ વે હી અન્ય અકૃતકૃત્ય જીવોંકો
શરણભૂત હૈ, દૂસરા કોઈ નહીં.– ઇસપ્રકાર ચાર વિશેષણોંસે યુક્ત જિનભગવન્તોંકો ગ્રંથકે આદિમેં
ભાવનમસ્કાર કરકે મંગલ કિયા.
પ્રશ્નઃ– જો શાસ્ત્ર સ્વયં હી મંગલ હૈં, ઉસકા મંગલ કિસલિએ કિયા જાતા હૈ?
ઉત્તરઃ– ભક્તિકે હેતુસે મંગલકા ભી મંગલ કિયા જાતા હૈ. સૂર્યકી દીપકસે , મહાસાગરકી
જલસે, વાગીશ્વરીકી [સરસ્વતી] કી વાણીસે ઔર મંગલકી મંગલસે અર્ચના કી જાતી હૈ .. ૧..
--------------------------------------------------------------------------
ઇસ ગાથાકી શ્રીજયસેનાચાર્યદેવકૃત ટીકામેં, શાસ્ત્રકા મંગલ શાસ્ત્રકા નિમિત્ત, શાસ્ત્રકા હેતુ [ફલ], શાસ્ત્રકા
પરિમાણ, શાસ્ત્રકા નામ તથા શાસ્ત્રકે કર્તા– ઇન છહ વિષયોંકા વિસ્તૃત વિવેચન કિયા હૈ.
પુનશ્ચ, શ્રી જયસેનાચાર્યદેવને ઇસ ગાથાકે શબ્દાર્થ, નયાર્થ, મતાર્થ, આગમાર્થ એવં ભાવાર્થ સમઝાકર,
‘ઇસપ્રકાર વ્યાખ્યાનકાલમે સર્વત્ર શબ્દાર્થ, નયાર્થ, મતાર્થ, આગમાર્થ ઔર ભાવાર્થ પ્રયુક્ત કરને યોગ્ય હૈં’ –––
ઐસા કહા હૈ.