કહાનજૈનશાસ્ત્રમાલા] ષડ્દ્રવ્ય–પંચાસ્તિકાયવર્ણન
ગચ્છંતિ દવિયભાવં પરિયટ્ટણલિંગસંજુતા.. ૬..
ગચ્છંતિ દ્રવ્યભાવં પરિવર્તનલિઙ્ગસંયુક્તાઃ.. ૬..
અત્ર પઞ્ચાસ્તિકાયાનાં કાલસ્ય ચ દ્રવ્યત્વમુક્તમ્. ----------------------------------------------------------------------------- લોકપૂરણ અવસ્થારૂપ વ્યક્તિકી શક્તિકા સદૈવ સદ્ભાવ હોનેસે જીવોંકો ભી કાયત્વ નામકા સાવયવપના હૈ ઐસા અનુમાન કિયા હી જા સકતા હૈ. પુદ્ગલો ભી ઊર્ધ્વ અધો–મધ્ય ઐસે લોકકે [તીન] વિભાગરૂપ પરિણત મહાસ્કંધપનેકી પ્રાપ્તિકી વ્યક્તિવાલે અથવા શક્તિવાલે હોનેસે ઉન્હેં ભી વૈસી [કાયત્વ નામકી] સાવયવપનેકી સિદ્ધિ હૈ હી.. ૫..
અન્વયાર્થઃ– [ત્રૈકાલિકભાવપરિણતાઃ] જો તીન કાલકે ભાવોંરૂપ પરિણમિત હોતે હૈં તથા [નિત્યાઃ] નિત્ય હૈં [તે ચ એવ અસ્તિકાયાઃ] ઐસે વે હી અસ્તિકાય, [પરિવર્તનલિઙ્ગસંયુક્તાઃ] પરિવર્તનલિંગ [કાલ] સહિત, [દ્રવ્યભાવં ગચ્છન્તિ] દ્રવ્યત્વકો પ્રાપ્ત હોતે હૈં [અર્થાત્ વે છહોં દ્રવ્ય હૈં.]
ટીકાઃ– યહાઁ પાઁચ અસ્તિકાયોંકો તથા કાલકો દ્રવ્યપના કહા હૈ. -------------------------------------------------------------------------- લોકપૂરણ=લોકવ્યાપી. [કેવલસમુદ્દ્યાત કે સમય જીવકી ત્રિલોકવ્યાપી દશા હોતી હૈ. ઉસ સમય ‘યહ
જા સકતે હૈ. ઐસી ત્રિલોકવ્યાપી દશા [અવસ્થા] કી શક્તિ તો જીવોંમેં સદૈવ હૈ ઇસલિયે જીવ સદૈવ
સાવયવ અર્થાત્ કાયત્વવાલે હૈંઐસા સિદ્ધ હોતા હૈ.]
એ પાઁચ તેમ જ કાલ વર્તનલિંગ સર્વે દ્રવ્ય છે. ૬.