દવિયં
દ્રવ્ય તત્ ભણન્તિ અનન્યભૂતં તુ સત્તાતઃ.. ૯..
[૪] સર્વ પદાર્થ સત્ હૈ ઇસલિયે મહાસત્તા ‘સર્વ પદાર્થોંમેં સ્થિત’ હૈ. વ્યક્તિગત પદાર્થોંમેં સ્થિત
ભિન્ન–ભિન્ન વ્યક્તિગત સત્તાઓં દ્વારા હી પદાર્થોંકા ભિન્ન–ભિન્ન નિશ્ચિત વ્યક્તિત્વ રહ સકતા હૈ, ઇસલિયે
ઉસ–ઉસ પદાર્થકી અવાન્તરસત્તા ઉસ–ઉસ ‘એક પદાર્થમેં હી સ્થિત’ હૈ. [૫] મહાસત્તા સમસ્ત
વસ્તુસમૂહકે રૂપોં [સ્વભાવોં] સહિત હૈ ઇસલિયે વહ ‘સવિશ્વરૂપ’ [સર્વરૂપવાલી] હૈ. વસ્તુકી
સત્તાકા [કથંચિત્] એક રૂપ હો તભી ઉસ વસ્તુકા નિશ્ચિત એક રૂપ [–નિશ્ચિત એક સ્વભાવ] રહ
સકતા હૈ, ઇસલિયે પ્રત્યેક વસ્તુકી અવાન્તરસત્તા નિશ્ચિત ‘એક રૂપવાલી’ હી હૈ. [૬] મહાસત્તા
સર્વ પર્યાયોંમેં સ્થિત હૈ ઇસલિયે વહ ‘અનન્તપર્યાયમય’ હૈ. ભિન્ન–ભિન્ન પર્યાયોંમેં [કથંચિત્] ભિન્ન–ભિન્ન
સત્તાએઁ હોં તભી પ્રત્યેક પર્યાય ભિન્ન–ભિન્ન રહકર અનન્ત પર્યાયેં સિદ્ધ હોંગી, નહીં તો પર્યાયોંકા
અનન્તપના હી નહીં રહેગા–એકપના હો જાયગા; ઇસલિયે પ્રત્યેક પર્યાયકી અવાન્તરસત્તા ઉસ–ઉસ
‘એક પર્યાયમય’ હી હૈ.
ભી હૈ, [૪] સર્વપદાર્થસ્થિત ભી હૈ ઔર એકપદાર્થસ્થિત ભી હૈ. [૫] સવિશ્વરૂપ ભી હૈ ઔર એકરૂપ
ભી હૈ, [૬] અનંતપર્યાયમય ભી હૈ ઔર એકપર્યાયમય ભી હૈ.. ૮..
તેને કહે છે દ્રવ્ય, જે સત્તા થકી નહિ અન્ય છે. ૯.