દ્રવ્યસ્ય હિ સહક્રમપ્રવૃત્તગુણપર્યાયસદ્ભાવરૂપસ્ય ત્રિકાલાવસ્થાયિનોઽનાદિનિધનસ્ય ન સમુચ્છેદસમુદયૌ યુક્તૌ. અથ તસ્યૈવ પર્યાયાણાં સહપ્રવૃત્તિભાજાં કેષાંચિત્ ધ્રૌવ્યસંભવેઽપ્યરેષાં ક્રમપ્રવૃત્તિભાજાં વિનાશસંભવસંભાવનમુપપન્નમ્. તતો દ્રવ્યાર્થાર્પણાયામનુત્પાદમુચ્છેદં સત્સ્વભાવમેવ દ્રવ્યં, તદેવ પર્યાયાર્થાર્પણાયાં સોત્પાદં સોચ્છેદં ચાવબોદ્ધવ્યમ્. સર્વમિદમનવદ્યઞ્ચ દ્રવ્યપર્યાયાણામભેદાત્.. ૧૧..
દોણ્હં અણણ્ણભૂદં ભાવં સમણા પરુવિંતિ.. ૧૨..
દ્વયોરનન્યભૂતં ભાવં શ્રમણાઃ પ્રરૂપયન્તિ.. ૧૨..
અત્ર દ્રવ્યપર્યાયાણામભેદો નિર્દિષ્ટ. ----------------------------------------------------------------------------- સહવર્તી કતિપય [પર્યાયોં] કા ધ્રૌવ્ય હોને પર ભી અન્ય ક્રમવર્તી [પર્યાયોં] કે–વિનાશ ઔર ઉત્પાદ હોના ઘટિત હોતે હૈં. ઇસલિયે દ્રવ્ય દ્રવ્યાર્થિક આદેશસે [–કથનસે] ઉત્પાદ રહિત, વિનાશ રહિત, સત્સ્વભાવવાલા હી જાનના ચાહિયે ઔર વહી [દ્રવ્ય] પર્યાયાર્થિક આદેશસે ઉત્પાદવાલા ઔર વિનાશવાલા જાનના ચાહિયે.
–––યહ સબ નિરવદ્ય [–નિર્દોષ, નિર્બાધ, અવિરુદ્ધ] હૈ, ક્યોંકિ દ્રવ્ય ઔર પર્યાયોંકા અભેદ [–અભિન્નપના ] હૈ.. ૧૧..
અન્વયાર્થઃ– [પર્યયવિયુતં] પર્યાયોંસે રહિત [દ્રવ્યં] દ્રવ્ય [ચ] ઔર [દ્રવ્યવિયુક્તાઃ] દ્રવ્ય રહિત [પર્યાયાઃ] પર્યાયેં [ન સન્તિ] નહીં હોતી; [દ્વયોઃ] દોનોંકા [અનન્યભૂતં ભાવં] અનન્યભાવ [– અનન્યપના] [શ્રમણાઃ] શ્રમણ [પ્રરૂપયન્તિ] પ્રરૂપિત કરતે હૈં.
ટીકાઃ– યહાઁ દ્રવ્ય ઔર પર્યાયોંકા અભેદ દર્શાયા હૈ. --------------------------------------------------------------------------
પર્યાય તેમ જ દ્રવ્ય કેરી અનન્યતા શ્રમણો કહે. ૧૨.
૩૦