Panchastikay Sangrah-Hindi (Gujarati transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 42 of 264
PDF/HTML Page 71 of 293

 

background image
૪૨
] પંચાસ્તિકાયસંગ્રહ
[ભગવાનશ્રીકુન્દકુન્દ
અત્રાત્યન્તાસદુત્પાદત્વં સિદ્ધસ્ય નિષિદ્ધમ્.
યથા સ્તોકકાલાન્વયિષુ નામકર્મવિશેષોદયનિર્વૃત્તેષુ જીવસ્ય દેવાદિપર્યાયેષ્વેકસ્મિન્
સ્વકારણનિવૃતૌ નિવૃત્તેઽભૂતપૂર્વ એવ ચાન્યસ્મિન્નુત્પન્ને નાસદુત્પત્તિઃ, તથા દીર્ધકાલા– ન્વયિનિ
જ્ઞાનાવરણાદિકર્મસામાન્યોદયનિર્વૃત્તિસંસારિત્વપર્યાયે ભવ્યસ્ય સ્વકારણનિવૃત્તૌ નિવૃત્તે સુમુત્પન્ને
ચાભૂતપૂર્વે સિદ્ધત્વપર્યાયે નાસદુત્પત્તિરિતિ. કિં ચ–યથા દ્રાઘીયસિ વેણુદણ્ડે વ્યવહિતા–
વ્યવહિતવિચિત્રચિત્રકિર્મીરતાખચિતાધસ્તનાર્ધભાગે એકાન્તવ્યવહિતસુવિશુદ્ધોર્ધ્વાર્ધભાગેઽવતારિતા
દ્રષ્ટિઃ સમન્તતો વિચિત્રચિત્રકિર્મીરતાવ્યાપ્તિં પશ્યન્તી સમુનમિનોતિ તસ્ય સર્વત્રાવિશુદ્ધત્વં, તથા
ક્વચિદપિ જીવદ્રવ્યે વ્યવહિતાવ્યવહિતજ્ઞાનાવરણાદિકર્મકિર્મીરતાખચિતબહુતરાધસ્તનભાગે એકાન્ત–
વ્યવહિતસુવિશુદ્ધબહુતરોર્ધ્વભાગેઽવતારિતા બુદ્ધિઃ સમન્તતો જ્ઞાનાવરણાદિકર્મકિર્મીરતાવ્યાપ્તિ
વ્યવસ્યન્તી સમનુમિનોતિ તસ્ય સર્વત્રાવિશુદ્ધત્વમ્. યથા ચ તત્ર વેણુદણ્ડે વ્યાપ્તિજ્ઞાનાભાસનિ–
બન્ધનવિચિત્રચિત્ર કિર્મીરતાન્વયઃ તથા ચ ક્વચિજ્જીવદ્રવ્યે જ્ઞાનાવર–
-----------------------------------------------------------------------------
જિસપ્રકાર કુછ સમય તક અન્વયરૂપસે [–સાથ–સાથ] રહને વાલી, નામકર્મવિશેષકે ઉદયસે
ઉત્પન્ન હોનેવાલી જો દેવાદિપર્યાયેં ઉનમેંસે જીવકો એક પર્યાય સ્વકારણકી નિવૃત્તિ હોનેપર નિવૃત્ત હો
તથા અન્ય કોઈ અભૂતપૂર્વ પર્યાયહી ઉત્પન્નહો, વહાઁ અસત્કી ઉત્પત્તિ નહીં હૈ; ઉસીપ્રકાર દીર્ધ કાલ
તક અન્વયરૂપસે રહનેવાલી, જ્ઞાનવરણાદિકર્મસામાન્યકે ઉદયસે ઉત્પન્ન હોનેવાલી સંસારિત્વપર્યાય
ભવ્યકો સ્વકારણકી નિવૃત્તિ હોને પર નિવૃત્ત હો ઔર અભૂતપૂર્વ [–પૂર્વકાલમેં નહીં હુઈ ઐસી]
સિદ્ધત્વપર્યાય ઉત્પન્ન હો, વહાઁ અસત્કી ઉત્પત્તિ નહીં હૈ.
પુનશ્ચ [વિશેષ સમઝાયા જાતા હૈ.]ઃ–
જિસ પ્રકાર જિસકા વિચિત્ર ચિત્રોંસે ચિત્રવિચિત્ર નીચેકા અર્ધ ભાગ કુછ ઢઁકાહુઆ ઔર કુછ
બિન ઢઁકા હો તથા સુવિશુદ્ધ [–અચિત્રિત] ઊપરકા અર્ધ ભાગ માત્ર ઢઁકા હુઆ હી હો ઐસે બહુત લંબે
બાઁસ પર દ્રષ્ટિ ડાલનેસે વહ દ્રષ્ટિ સર્વત્ર વિચિત્ર ચત્રોંસે હુએ ચિત્રવિચિત્રપનેકી વ્યાપ્તિકા નિર્ણય કરતી
હુઈ ‘વહ બાઁસ સર્વત્ર અવિશુદ્ધ હૈ [અર્થાત્ સમ્પૂર્ણ રંગબિરંગા હૈ]’ ઐસા અનુમાન કરતી હૈ;
ઉસીપ્રકાર જિસકા જ્ઞાનાવરણાદિ કર્મોંસે હુઆ ચિત્રવિચિત્રતાયુક્ત [–વિવિધ વિભાવપર્યાયવાલા]
બહુત બડા નીચેકા ભાગ કુછ ઢઁકા હુઆ ઔર કુછ બિન ઢઁકા હૈ તથા સુવિશુદ્ધ [સિદ્ધપર્યાયવાલા],
બહુત બડા ઊપરકા ભાગ માત્ર ઢઁકા હુઆ હી હૈ ઐસે કિસી જીવદ્રવ્યમેં બુદ્ધિ લગાનેસે વહ બુદ્ધિ સર્વત્ર
જ્ઞાનાવરણાદિ કર્મસે હુએ ચિત્રવિચિત્રપનેકી વ્યાપ્તિકા નિર્ણય કરતી હુઈ ‘વહ જીવ સર્વત્ર અવિશુદ્ધ હૈ
[અર્થાત્ સમ્પૂર્ણ સંસારપર્યાયવાલા હૈ]’ ઐસા અનુમાન કરતી હૈ. પુનશ્ચ જિસ પ્રકાર ઉસ બાઁસમેં
વ્યાપ્તિજ્ઞાનાભાસકા કારણ [નીચેકે ખુલે ભાગમેં] વિચિત્ર ચિત્રોંસે હુએ ચિત્રવિચિત્રપનેકા અન્વય [–
સંતતિ, પ્રવાહ] હૈ, ઉસીપ્રકાર ઉસ જીવદ્રવ્યમેં વ્યાપ્તિજ્ઞાનાભાસકા કારણ [નિચેકે ખુલે ભાગમેં]