ગુણપર્યયૈઃ સહિતઃ સંસરન્ કરોતિ જીવઃ.. ૨૧..
રંગબિરંગેપનેકે અભાવવાલા હૈ, અરંગી હૈ. બાઁસકે દ્રષ્ટાંતકી ભાઁતિ–કોઈ એક ભવ્ય જીવ હૈ; ઉસકા
નીચેકા કુછ ભાગ [અર્થાત્ અનાદિ કાલસે વર્તમાન કાલ તકકા ઔર અમુક ભવિષ્ય કાલ તકકા
ભાગ] સંસારી હૈ ઔર ઊપરકા અનન્ત ભાગ સિદ્ધરૂપ [–સ્વાભાવિક શુદ્ધ] હૈ. ઉસ જીવકે
સંસારી ભાગમેં સે કુછ ભાગ ખુલા [પ્રગટ] હૈ ઔર શેષ સારા સંસારી ભાગ ઔર પૂરા સિદ્ધરૂપ ભાગ
ઢઁકા હુઆ [અપ્રગટ] હૈે. ઉસ જીવકા ખુલા [પ્રગટ] ભાગ સંસારી દેખકર અજ્ઞાની જીવ ‘જહાઁ–
જહાઁ જીવ હો વહાઁ–વહાઁ સંસારીપના હૈ’ ઐસી વ્યાપ્તિકી કલ્પના કર લેતા હૈ ઔર ઐસે મિથ્યા
વ્યાપ્તિજ્ઞાન દ્વારા ઐસા અનુમાન કરતા હૈ કિ ‘અનાદિ–અનન્ત સારા જીવ સંસારી હૈ.’ યહ અનુમાન
મિથ્યા હૈે; ક્યોંકિ ઉસ જીવકા ઉપરકા ભાગ [–અમુક ભવિષ્ય કાલકે બાદકા અનન્ત ભાગ]
સંસારીપનેકે અભાવવાલા હૈ, સિદ્ધરૂપ હૈ– ઐસા સર્વજ્ઞપ્રણીત આગમકે જ્ઞાનસે, સમ્યક્ અનુમાનજ્ઞાનસે
તથા અતીન્દ્રિય જ્ઞાનસે સ્પષ્ટ જ્ઞાત હોતા હૈ.
ઉદ્ભવ, વિલય, વલી ભાવ–વિલય, અભાવ–ઉદ્ભવને કરે. ૨૧.