કહાનજૈનશાસ્ત્રમાલા] ષડ્દ્રવ્ય–પંચાસ્તિકાયવર્ણન
ચ વિકારપૂર્વકાનુભવાભાવાદૌપાધિકસુખદુઃખપરિણામાનાં ભોક્તૃત્વોચ્છેદઃ. ઇદમેવ ચાનાદિવિવર્તખેદવિચ્છિત્તિસુસ્થિતાનંતચૈતન્યસ્યાત્મનઃ સ્વતંત્રસ્વરૂપાનુભૂતિલક્ષણસુખસ્ય ભોક્તૃ– ત્વમિતિ.. ૨૮..
પપ્પોદિ સુહમણંતં અવ્વાબાધં સગમમુત્તં.. ૨૯..
પ્રાપ્નોતિ સુખમનંતમવ્યાબાધં સ્વકમમૂર્તમ્.. ૨૯..
----------------------------------------------------------------------------- જિસકા અનન્ત ચૈતન્ય સુસ્થિત હુઆ હૈ ઐસે આત્માકો સ્વતંત્રસ્વરૂપાનુભૂતિલક્ષણ સુખકા [–સ્વતંત્ર સ્વરૂપકી અનુભૂતિ જિસકા લક્ષણ હૈ ઐસે સુખકા] ભોક્તૃત્વ હૈ.. ૨૮..
અન્વયાર્થઃ– [સઃ ચેતયિતા] વહ ચેતયિતા [ચેતનેવાલા આત્મા] [સર્વજ્ઞઃ] સર્વજ્ઞ [ચ] ઔર [સર્વલોકદર્શી] સર્વલોકદર્શી [સ્વયં જાતઃ] સ્વયં હોતા હુઆ, [સ્વકમ્] સ્વકીય [અમૂર્તમ્] અમૂર્ત [અવ્યાબાધમ્] અવ્યાબાધ [અનંતમ્] અનન્ત [સુખમ્] સુખકો [પ્રાપ્નોતિ] ઉપલબ્ધ કરતા હૈ.
ટીકાઃ– યહ, સિદ્ધકે નિરુપાધિ જ્ઞાન, દર્શન ઔર સુખકા સમર્થન હૈ.
વાસ્તવમેં જ્ઞાન, દર્શન ઔર સુખ જિસકા સ્વભાવ હૈ ઐસા આત્મા સંસારદશામેં, અનાદિ કર્મક્લેશ દ્વારા આત્મશક્તિ સંકુચિત કી ગઈ હોનેસે, પરદ્રવ્યકે સમ્પર્ક દ્વારા [–ઇંદ્રિયાદિકે સમ્બન્ધ દ્વારા] ક્રમશઃ કુછ–કુછ જાનતા હૈ ઔર દેખતા હૈ તથા પરાશ્રિત, મૂર્ત [ઇન્દ્રિયાદિ] કે સાથ સમ્બન્ધવાલા, સવ્યાબાધ [–બાધા સહિત] ઔર સાન્ત સુખકા અનુભવ કરતા હૈ; કિન્તુ જબ ઉસકે કર્મક્લેશ સમસ્તરૂપસે વિનાશકો પ્રાપ્ત હોતે હૈં તબ, આત્મશક્તિ અનર્ગલ [–નિરંકુશ] ઔર અસંકુચિત હોનેસે, વહ અસહાયરૂપસે [–કિસીકી સહાયતાકે બિના] સ્વયમેવ યુગપદ્ સબ [– સર્વ દ્રવ્યક્ષેત્રકાલભાવ] જાનતા હૈ ઔર દેખતા હૈ તથા સ્વાશ્રિત, મૂર્ત [ઇન્દ્રિયાદિ] કે સાથ સમ્બન્ધ રહિત, અવ્યાબાધ ઔર અનન્ત સુખકા અનુભવ કરતા હૈ. ઇસલિયે સબ સ્વયમેવ જાનને ઔર દેખનેવાલે તથા સ્વકીય સુખકા અનુભવન કરનેવાલે સિદ્ધકો પરસે [કુછભી] પ્રયોજન નહીં હૈ.
--------------------------------------------------------------------------
સ્વયમેવ ચેતક સર્વજ્ઞાની–સર્વદર્શી થાય છે,
ને નિજ અમૂર્ત અનંત અવ્યાબાધ સુખને અનુભવે. ૨૯.