૬૬
] પંચાસ્તિકાયસંગ્રહ
[ભગવાનશ્રીકુન્દકુન્દ
સ્વપ્રદેશોપસંહારેણ તદ્વયાપ્નોત્યણુશરીરમિતિ.. ૩૩..
સવ્વત્થ અત્થિ જીવો ણ ય એક્કો એક્કકાય એક્કટ્ઠો.
અજ્ઝવસાણવિસિટ્ઠો ચિટ્ઠદિ મલિણો રજમલેહિં.. ૩૪..
સર્વત્રાસ્તિ જીવો ન ચૈક એકકાયે ઐક્યસ્થઃ.
અધ્યવસાનવિશિષ્ટશ્ચેષ્ટતે મલિનો રજોમલૈઃ.. ૩૪..
અત્ર જીવસ્ય દેહાદ્દેહાંતરેઽસ્તિત્વં, દેહાત્પૃથગ્ભૂતત્વં, દેહાંતરસંચરણકારણં ચોપન્યસ્તમ્.
-----------------------------------------------------------------------------
વ્યાપ્ત હોતા હૈ, ઉસી પ્રકાર જીવ અન્ય છોટે શરીરમેં સ્થિતિકો પ્રાપ્ત હોને પર સ્વપ્રદેશોંકે સંકોચ
દ્વારા ઉસ છોટે શરીરમેં વ્યાપ્ત હોતા હૈ.
ભાવાર્થઃ– તીન લોક ઔર તીન કાલકે સમસ્ત દ્રવ્ય–ગુણ–પર્યાયોંકો એક સમયમેં પ્રકાશિત
કરનેમેં સમર્થ ઐસે વિશુદ્ધ–દર્શનજ્ઞાનસ્વભાવવાલે ચૈતન્યચમત્કારમાત્ર શુદ્ધક્વવાસ્તિકાયસે વિલક્ષણ
મિથ્યાત્વરાગાદિ વિકલ્પોં દ્વારા ઉપાર્જિત જો શરીરનામકર્મ ઉસસે જનિત [અર્થાત્ ઉસ
શરીરનામકર્મકા ઉદય જિસમેં નિમિત્ત હૈ ઐસે] સંકોચવિસ્તારકે આધીનરૂપસે જીવ સર્વોત્કૃષ્ટ
અવગાહરૂપસે પરિણમિત હોતા હુઆ સહસ્રયોજનપ્રમાણ મહામત્સ્યકે શરીરમેં વ્યાપ્ત હોતા હૈ, જઘન્ય
અવગાહરૂપસે પરિણમિત હોતા હુઆ ઉત્સેધ ઘનાંગુલકે અસંખ્યાતવેં ભાગ જિતને લબ્ધ્યપર્યાપ્ત
સૂક્ષ્મનિગોદકે શરીરમેં વ્યાપ્ત હોતા હૈ ઔર મધ્યમ અવગાહરૂપસે પરિણમિત હોતા હુઆ મધ્યમ શરીરમેં
વ્યાપ્ત હોતા હૈ.. ૩૩..
ગાથા ૩૪
અન્વયાર્થઃ– [જીવઃ] જીવ [સર્વત્ર] સર્વત્ર [ક્રમવર્તી સર્વ શરીરોમેં] [અસ્તિ] હૈ [ચ] ઔર
[એકકાયે] કિસી એક શરીરમેં [ઐક્યસ્થઃ] [ક્ષીરનીરવત્] એકરૂપસે રહતા હૈ તથાપિ [ન એકઃ]
ઉસકે સાથ એક નહીં હૈ; [અધ્યવસાનવિશિષ્ટઃ] અધ્યવસાયવિશિષ્ટ વર્તતા હુઆ [રજોમલૈઃ મલિનઃ]
રજમલ [કર્મમલ] દ્વારા મલિન હોનેસે [ચેષ્ટતે] વહ ભમણ કરતા હૈ.
ટીકાઃ– યહાઁ જીવકા દેહસે દેહાંતરમેં [–એક શરીરસે અન્ય શરીરમેં] અસ્તિત્વ, દેહસે પૃથક્ત્વ
તથા દેહાન્તરમેં ગમનકા કારણ કહા હૈ.
--------------------------------------------------------------------------
તન તન ધરે જીવ, તન મહીં ઐકયસ્થ પણ નહિ એક છે,
જીવ વિવિધ અધ્યવસાયયુત, રજમળમલિન થઈને ભમે. ૩૪.