Panchastikay Sangrah-Hindi (iso15919 transliteration). Gatha: 38.

< Previous Page   Next Page >


Page 71 of 264
PDF/HTML Page 100 of 293

 

kahānajainaśāstramālā] ṣaḍdravya–paṁcāstikāyavarṇan

[
71

nupapadyamānaṁ muktau jīvasya sadbhāvamāvedayatīti.. 37..

kammāṇaṁ phalamekko ekko kajjaṁ tu ṇāṇamadh ekko.
cedayadi jīvarāsī cedagabhāveṇ tiviheṇa.. 38..

karmaṇāṁ phalamekaḥ ekaḥ kāryaṁ tu jñānamathaikaḥ.
cetayati jīvarāśiścetakabhāven trividhena.. 38..

cetayitr̥tvaguṇavyākhyeyam.

eke hi cetayitāraḥ prakr̥ṣṭataramohamalīmasen prakr̥ṣṭatarajñānāvaraṇamudritānubhāven ----------------------------------------------------------------------------- jīvadravyameṁ ananta ajñān aur kisīmeṁ sānta ajñān hai – yah sab, 1anyathā ghaṭit na hotā huā, mokṣameṁ jīvake sadbhāvako pragaṭ karatā hai.. 37..

gāthā 38

anvayārthaḥ– [trividhen cetakabhāven] trividh cetakabhāv dvārā [ekaḥ jīvarāśiḥ] ek jīvarāśi [karmaṇāṁ phalam] karmoṁke phalako, [ekaḥ tu] ek jīvarāśi [kāryaṁ] kāryako [ath] aur [ekaḥ] ek jīvarāśi [jñānam] jñānako [cetayati] cetatī [–vedatī] hai. --------------------------------------------------------------------------

1. anyathā = anya prakārase; dūsarī rītise. [mokṣameṁ jīvakā astitva hī na rahatā ho to uparokta āṭh

bhāv ghaṭit ho hī nahīṁ sakate. yadi mokṣameṁ jīvakā abhāv hī ho jātā ho to, [1] pratyek dravya dravyarūpase śāśvat hai–yah bāt kaise ghaṭit hogī? [2] pratyek dravya nitya rahakar usameṁ paryāyakā nāś hotā rahatā hai– yah bāt kaise ghaṭit hogī? [3–6] pratyek dravya sarvadā anāgat paryāyase bhāvya, sarvadā atīt paryāyase abhāvya, sarvadā parase śūnya aur sarvadā svase aśūnya hai– yah bāteṁ kaise ghaṭit hoṁgī? [7] kisī jīvadravyameṁ ananta jñān haie– yah bāt kaise ghaṭit hogī? aur [8] kisī jīvadravyameṁ sānta ajñān hai [arthāt jīvadravya nitya rahakar usameṁ ajñānapariṇāmakā anta ātā hai]– yah bāt kaise ghaṭit hogī? isaliye in āṭh bhāvoṁ dvārā mokṣameṁ jīvakā astitva siddha hotā hai.]

traṇavidh cetakabhāvathī ko jīvarāśi ‘kārya’ne,
ko jīvarāśi ‘karmaphaḷ’ne, koī cete ‘jñān’ne. 38.