Panchastikay Sangrah-Hindi (iso15919 transliteration). Gatha: 37.

< Previous Page   Next Page >


Page 70 of 264
PDF/HTML Page 99 of 293

 

] paṁcāstikāyasaṁgrah
[bhagavānaśrīkundakunda
sassadamadh ucchedaṁ bhavvamabhavvaṁ ca suṇṇamidaraṁ ca.
viṇṇāṇamaviṇṇāṇaṁ ṇa vi jujjadi asadi sabbhāve.. 37..

śāśvatamathocchedo bhavyamabhavyaṁ ca śūnyamitaracca.
vijñānamavijñānaṁ nāpi yujyate asati sadbhāve.. 37..

atra jīvābhāvo muktiriti nirastam.

dravyaṁ dravyatayā śāśvatamiti, nitye dravye paryāyāṇāṁ pratisamayamucched iti, dravyasya sarvadā abhūtaparyāyaiḥ bhāvyamiti, dravyasya sarvadā bhūtaparyāyairabhāvyamiti, dravyamanyadravyaiḥ sadā śūnyamiti, dravyaṁ svadravyeṇ sadā‘śūnyamiti, kvacijjīvadravye‘naṁtaṁ jñānaṁ kvacitsāṁtaṁ jñānamiti, kvacijjīvadravye‘naṁtaṁ kvacitsāṁtamajñānamiti–etadanyathā–

-----------------------------------------------------------------------------

gāthā 37

anvayārthaḥ– [sadbhāve asati] yadi [mokṣameṁ jīvakā] sadbhāv na ho to [śāśvatam] śāśvat, [ath ucchedaḥ] nāśavaṁt, [bhavyam] bhavya [–honeyogya], [abhavyam ca] abhavya [–na honeyogya], [śūnyam] śūnya, [itarat ca] aśūnya, [vijñānam] vijñān aur [avijñānam] avijñān [na api yujyate] [jīvadravyameṁ] ghaṭit nahīṁ ho sakate. [isaliye mokṣameṁ jīvakā sadbhāv hai hī.]

ṭīkāḥ– yahān̐, ‘jīvakā abhāv so mukti hai’ is bātakā khaṇḍan kiyā hai.

[1] dravya dravyarūpase śāśvat hai, [2] nitya dravyameṁ paryāyoṁkā prati samay nāś hotā hai, [3] dravya sarvadā abhūt paryāyarūsape bhāvya [–honeyogya, pariṇamit honeyogya] hai, [4] dravya sarvadā bhūt paryāyarūpase abhāvya [–na honeyogya] hai, [5] dravya anya dravyoṁ se sadā śūnya hai, [6] dravya svadravyase sadā aśūnya hai, [7] 1ikasī jīvadravyameṁ ananta jñān aur kisīmeṁ sānta jñān hai, [8] 2 ikasī --------------------------------------------------------------------------

sadbhāv jo nahi hoy to dhruv, nāś, bhavya, abhavya ne
vijñān, aṇavijñān, śūnya, aśūnya–e kaṁī nav ghaṭe. 37.

70

1. jise samyaktvase cyut nahīṁ honā hai aise samyaktvī jīvako ananta jñān hai aur jise samyaktvase cyut honā hai aise samyaktvī jīvake sānta jñān hai.

2. abhavya jīvako ananta ajñān hai aur jise kisī kāl bhī jñān hotā hai aise ajñānī bhavya jīvako sānta ajñān hai.