Panchastikay Sangrah-Hindi (iso15919 transliteration). Gatha: 43.

< Previous Page   Next Page >


Page 81 of 264
PDF/HTML Page 110 of 293

 

kahānajainaśāstramālā] ṣaḍdravya–paṁcāstikāyavarṇan

[
81

nāvabudhyate taccakṣurdarśanam, yattadāvaraṇakṣayopaśamāccakṣurvarjitetaracaturindriyānindriyāvalambācca mūrtā– mūrtadravyaṁ vikalaṁ sāmānyenāvabudhyate tadacakṣurdarśanam, yattadāvaraṇakṣayopaśamādev mūrtadravyaṁ vikalaṁ sāmānyenāvabudhyate tadavadhidarśanam, yatsakalāvaraṇātyaṁtakṣaye keval ev mūrtāmūrtadravyaṁ sakalaṁ sāmānyenāvabudhyate tatsvābhāvikaṁ kevaladarśanamiti svarūpābhidhānam.. 42..

ṇa viyappadi ṇāṇādo ṇāṇī ṇāṇāṇi hoṁti ṇegāṇi.
tamhā du vissarūvaṁ bhaṇiyaṁ daviyatti ṇāṇīhiṁ.. 43..
na vikalpyate jñānāt jñānī jñānāni bhavaṁtyanekāni.
tasmāttu viśvarūpaṁ bhaṇitaṁ dravyamiti jñānibhiḥ.. 43..

ekasyātmano‘nekajñānātmakatvasamarthanametat.

na tāvajjñānī jñānātpr̥thagbhavati, dvayorapyekāstitvanirvr̥ttatvenaikadravyatvāt, ----------------------------------------------------------------------------- vah cakṣudarśan hai, [2] us prakārake āvaraṇake kṣayopaśamase tathā cakṣuke atirikta śeṣ cār indrayoṁṁṁ aur manake avalambanase mūrta–amūrta dravyako vikarūpase sāmānyataḥ avabodhan karatā hai vah acakṣudarśan haie, [3] us prakārake āvaraṇake kṣayopaśamase hī mūrta dravyako vikarūpase sāmānyataḥ avabodhan karatā hai vah avadhidarśan hai, [4] samasta āvaraṇake atyanta kṣayase, keval hī [–ātmā akelā hī], mūrta–amūrta dravyako sakalarūpasee sāmānyataḥ avabodhan karatā hai vah svābhāvik kevaladarśan hai. –is prakār [darśanopayogake bhedoṁke] svarūpakā kathan hai.. 42..

gāthā 43

anvayārthaḥ– [jñānāt] jñānase [jñānī na vikalpyate] jñānīkā [–ātmākā] bhed nahīṁ kiyā

jātā; [jñānāni anekāni bhavaṁti] tathāpi jñān anek hai. [tasmāt tu] isaliye to [jñānibhiḥ] jñāniyoṁne [dravyaṁ] dravyako [viśvarūpam iti bhaṇitam] viśvarūp [–anekarūp] kahā hai.

ṭīkāḥ– ek ātmā anek jñānātmak honekā yah samarthan hai.

pratham to jñānī [–ātmā] jñānase pr̥thak nahīṁ hai; kyoṁki donoeṁ ek astitvase racit honese

--------------------------------------------------------------------------

che jñānathī nahi bhinna jñānī, jñān toy anek che;
te kāraṇe to viśvarūp kahyuṁ daravane jñānīe. 43.