Show bookmarks Hide bookmarks

kahānajainaśāstramālā] ṣaḍdravya–paṁcāstikāyavarṇan

vavadesā saṁṭhāṇā saṁkhā visayā ya hoṁti te bahugā. te tesimaṇaṇṇatte aṇṇatte cāvi vijjaṁte.. 46..

vyapadeśādīnāmekāṁten dravyaguṇānyatvanibaṁdhanatvamatra pratyākhyātam. yathā devadattasya gaurityanyatve ṣaṣṭhīvyapadeśaḥ, tathā vr̥kṣasya śākhā dravyasya guṇā ityananyatve‘pi. yathā devadattaḥ phalamaṅkuśen dhanadattāy vr̥kṣādvāṭikāyāmavacinotītyanyatve kārakavyapadeśaḥ, tathā mr̥ttikā ghaṭabhāvaṁ svayaṁ sven svasmai svasmāt svasmin karotītyātmātmānamātmanātmane ātman ātmani -----------------------------------------------------------------------------

[viṣayāḥ] viṣay [te bahukāḥ bhavanti] anek hote haiṁ. [te] ve [vyapadeś ādi], [teṣām] dravya– guṇoṁke [anyatve] anyapanemeṁ [ananyatve ca api] tathā ananyapanemeṁ bhī [vidyaṁte] ho sakate haiṁ.

hai.

jis prakār ‘devadattakī gāy’ is prakār anyapanemeṁ ṣaṣṭhīvyapadeś [–chaṭhavīṁ vibhaktikā kathan] hotā haie, usī prakār ‘vr̥kṣakī śākhā,’ ‘dravyake guṇ’ aise ananyapanemeṁ bhī [ṣaṣṭhīvyapadeś] hotā haie. jis prakār‘devadatta phalako aṁkuś dvārā dhanadattake liyee vr̥kṣa parase bagīcemeṁ toṛatā hai’ aise anyapanemeṁ kārakavyapadeś hotā haie, usī prakār ‘miṭṭī svayaṁ ghaṭabhāvako [–ghaṛārūp pariṇāmako] apane dvārā apane liye apanemeṁse apanemeṁ karatī hai’, ‘ātmā ātmako ātmā dvārā ātmāke liye ātmāmeṁse ātmāmeṁ jānatā hai’ aise ananyapanemeṁ bhī [kārakavyapadeś] hotā haie. jis prakār ‘ūn̐ce devadattakī ūn̐cī gāy’ aisā anyapanemeṁ saṁsthān hotā haie, usī prakār ‘viśāl vr̥kṣakā viśāl śākhāsamudāy’, mūrta dravyake mūrta guṇ’ aise ananyapanemeṁ bhī [saṁsthān] hotā haie. jis prakār ‘ek devadattakī das -------------------------------------------------------------------------- vyapadeś = kathan; abhidhāna. [is gāthāmeṁ aisā samajhāyā hai ki–jahān̐ bhed ho vahīṁ vyapadeś ādi ghaṭit hoṁ aisā kuch nahīṁ hai; jahān̐ abhed ho vahān̐ bhī ve ghaṭit hote haiṁ. isaliye dravya–guṇoṁmeṁ jo vyapadeś ādi hote haiṁ ve kahīṁ ekāntase dravya–guṇoṁke bhedako siddha nahīṁ karate.]