kahānajainaśāstramālā] ṣaḍdravya–paṁcāstikāyavarṇan
yathā hi jalarāśerjalarāśitvenāsadutpādaṁ saducchedaṁ cānanubhavataścaturbhyaḥ kakubvibhāgebhyaḥ krameṇ vahamānāḥ pavamānāḥ kallolānāmasadutpādaṁ saducchedaṁ ca kurvanti, tathā jīvasyāpi jīvatven saducchedamasadutpattiṁ cānanubhavataḥ krameṇodīyamānāḥ nārakatiryaṅmanuṣyadevanāmaprakr̥tayaḥ saducchedamasadutpādaṁ ca kurvaṁtīti.. 55..
juttā te jīvaguṇā bahusu ya atthesu vicchiṇṇā.. 56..
yuktāste jīvaguṇā bahuṣu cārtheṣu vistīrṇāḥ.. 56..
-----------------------------------------------------------------------------
ṭīkāḥ– jīvako sat bhāvake ucched aur asat bhāvake utpādameṁ nimittabhūt upādhikā yah pratipādan hai.
jis prakār samudrarūpase asatke utpād aur satke ucchedakā anubhav na karanevāle aise samudrako cāroṁ diśāoṁmeṁse kramaśaḥ bahatī huī havāen̐ kalloloṁsambandhī asatkā utpād aur satkā ucched karatī haiṁ [arthāt avidyamān taraṁgake utpādameṁ aur vidyamān taraṁgake nāśameṁ nimitta banatī hai], usī prakār jīvarūpase satke ucched aur asatke utpād anubhav na karanevāle aise jīvako kramaśaḥ udayako prāpta hone vālī nārak–tiryaṁc–manuṣya–dev nāmakī [nāmakarmakī] prakr̥tiyān̐ [bhāvoṁsambandhī, paryāyoṁsambandhī] satkā ucched tathā asatkā utpād karatī haiṁ [arthāt vidyamān paryāyake nāśameṁ aur avidyamān paryāyake utpādameṁ nimitta banatī haiṁ].. 55..
anvayārthaḥ– [udayen] udayase yukta, [upaśamen] upaśamase yukta, [kṣayeṇ] kṣayase yukta, [dvābhyāṁ miśritābhyāṁ] kṣayopaśamase yukta [ca] aur [pariṇāmen yuktāḥ] pariṇāmase yukta–[te] aise [jīvaguṇāḥ] [pān̐c] jīvaguṇ [–jīvake bhāv] haiṁ; [ca] aur [bahuṣu artheṣu vistīrṇāḥ] unheṁ anek prakāroṁmeṁ vistr̥t kiyā jātā hai. --------------------------------------------------------------------------
te pāṁc jīvaguṇ jāṇavā; bahu bhedamāṁ vistīrṇa che. 56.