so ṇeo paramāṇū pariṇāmaguṇo sayamasadre.. 78..
ādeśamātramūrttaḥ dhātucatuṣkasya kāraṇaṁ yastu.
sa jñeyaḥ paramāṇuḥ. pariṇāmaguṇaḥ svayamaśabdaḥ.. 78..
paramāṇūnāṁ jātyaṁtaratvanirāso‘yam.
paramaṇorhi mūrtatvanibaṁdhanabhūtāḥ sparśarasaṁgadhavarṇā ādeśamātreṇaiv bhidyaṁte; vastuvastu yathā tasya sa ev pradeś ādiḥ sa ev madhyaṁ, sa evāṁtaḥ iti, evaṁ dravyaguṇayoravibhaktapradeśatvāt ya ev paramāṇoḥ -----------------------------------------------------------------------------
anvayārthaḥ– [yaḥ tu] jo [ādeśamātramūrtaḥ] ādeśamātrase mūrta hai. [arthāt mātra bhedavivakṣāse mūrtatvavālā kahalātā hai] aur [dhātucatuṣkasya kāraṇaṁ] jo [pr̥thvī ādi] cār dhātuoṁkā kāraṇ hai [saḥ] vah [paramāṇuḥ jñeyaḥ] paramāṇu jānanā – [pariṇāmaguṇaḥ] jo ki pariṇāmaguṇavālā hai aur [svayam aśabdaḥ] svayaṁ aśabda hai.
ṭīkāḥ– paramāṇu bhinna bhinna jātike honekā yah khaṇḍan hai.
mūrtatvake kāraṇabhūt sparśa–ras–gaṁdh–varṇakā, paramāṇuse ādeśamātra dvārā hī bhed kiyā jātā haie; vastutaḥ to jis prakār paramāṇukā vahī pradeś ādi hai, vahī madhya hai aur vahī anta hai; usī prakār dravya aur guṇake abhinna pradeś honese, jo paramāṇukā pradeś hai, vahī sparśakā hai, vahī rasakā hai, vahī gaṁdhakā hai, vahī rūpakā hai. isaliye kisī paramāṇumeṁ gaṁdhaguṇ kam ho, kisī paramāṇumeṁ gaṁdhaguṇ aur rasaguṇ kam ho, kisī paramāṇumeṁ gaṁdhaguṇ, rasaguṇ aur rūpaguṇ kam ho, -------------------------------------------------------------------------- ādeś=kathan [mātra bhedakathan dvārā hī paramāṇuse sparśa–ras–gaṁdh–varṇakā bhed kiyā jātā hai, paramārthataḥ to
te jāṇavo paramāṇu– je pariṇāmī, āp aśabda che. 78.
124