kahānajainaśāstramālā] ṣaḍdravya–paṁcāstikāyavarṇan
ath dharmādharmadravyāstikāyavyākhyānam.
legāgāḍhaṁ puṭṭhaṁ pihulamasaṁkhādiyapadesaṁ.. 83..
lekāvagāḍhaḥ spr̥ṣṭaḥ pr̥thulo‘saṁkhyātapradeśaḥ.. 83..
dharmasvarūpākhyānametat.
dharmo hi sparśarasagaṁdhavarṇānāmatyaṁtābhāvādamūrtasvabhāvaḥ. tta ev cāśabdaḥ. skal– lokākāśābhivyāpyāvasthitatvāllokāvagāḍhaḥ. ayutasiddhapradeśatvāt spaṣṭaḥ. svabhāvādev sarvato vistr̥tatvātpr̥thulaḥ. niścayanayenaikapradeśo‘pi vyavahāranayenāsaṁkhyātapradeś iti.. 83.. -----------------------------------------------------------------------------
ab dharmadravyāstikāy aur adharmadravyāstikāyakā vyākhyān hai.
anvayārthaḥ– [dharmāstikāyaḥ] dharmāstikāy [asparśaḥ] asparśa, [arasaḥ] aras, [avarṇagaṁdhaḥ] agandha, avarṇa aur [aśabdaḥ] aśabda hai; [lokāvagāḍhaḥ] lokavyāpak haiḥ [spr̥ṣṭaḥ] akhaṇḍa, [pr̥thulaḥ] viśāl aur [asaṁkhyātapradeśaḥ] asaṁkhyātapradeśī hai.
ṭīkāḥ– yah, dharmake [dharmāstikāyake] svarūpakā kathan hai.
sparśa, ras, gaṁdh aur varṇakā atyanta abhāv honese dharma [dharmāstikāy] vāstavameṁ amūrtasvabhāvavālā hai; aur isīliye aśabda hai; samasta lokākāśameṁ vyāpta hokar rahanese lokavyāpak hai; 1ayutasiddha pradeśavālā honese akhaṇḍa hai; svabhāvase hī sarvataḥ vistr̥t honese viśāl hai; niścayanayase ‘ekapradeśī’ hon par bhī vyavahāranayase asaṁkhyātapradeśī hai.. 83.. --------------------------------------------------------------------------
lokāvagāhī, akhaṁḍ che, vistr̥t, asaṁkhyapradeśa. 83.
1. yutasiddha=juṛe hue; saṁyogasiddha. [dharmāstikāyameṁ bhinna–bhinna pradeśoṁkā saṁyog huā hai aisā nahīṁ hai, isaliye
usameṁ bīcameṁ vyavadhān–antar–avakāś nahīṁ hai ; isaliye dharmāstikāy akhaṇḍa hai.]
2. ekapradeśī=avibhājya–ekakṣetravālā. [niścayanayase dharmāstikāy avibhājya–ekapadārtha honese avibhājya–
ekakṣetravālā hai.]