kahānajainaśāstramālā] ṣaḍdravya–paṁcāstikāyavarṇan
havadi gadi ssa ppasaro jīvāṇaṁ puggalāṇaṁ ca.. 88..
bhavati gateḥ saḥ prasaro jīvānāṁ pudgalānāṁ ca.. 88..
dharmādharmayorgatisthitihetutve‘pyaṁtaudāsīnyākhyāpanametat.
yathā hi gatipariṇataḥ prabhañjano vaijayaṁtīnāṁ gatipariṇāmasya hetukartā‘valokyate na tathā dharmaḥ. sa khalu niṣkriyatvāt na kadācidapi gatipariṇāmamevāpadyate. kuto‘sya sahakāritven pareṣāṁ -----------------------------------------------------------------------------
anvayārthaḥ– [dharmāstikaḥ] dharmāstikāy [na gacchati] gaman nahīṁ karatā [ca] aur [anyadravyasya] anya dravyako [gamanaṁ na karoti] gaman nahīṁ karātā; [saḥ] vah, [jīvānāṁ pudgalānāṁ ca] jīvoṁ tathā pudgaloṁko [gatipariṇāmameṁ āśrayamātrarūp honese] [gateḥ prasaraḥ] gatikā udāsīn prasārak [arthāt gatiprasārameṁ udāsīn nimittabhūt] [bhavati] hai.
ṭīkāḥ– dharma aur adharma gati aur sthitike hetu hone par bhī ve atyanta udāsīn haiṁ aisā yahān̐ kathan hai.
jis prakār gatipariṇat pavan dhvajāoṁke gatipariṇāmakā hetukartā dikhāī detā hai, usī prakār dharma [jīv–pudgaloṁke gatipariṇāmakā hetukartā] nahīṁ hai. vah [dharma] vāstavameṁ niṣkriy --------------------------------------------------------------------------
jīv–pudgalonā gatiprasār taṇo udāsīn hetu che. 88.