pr̥thagupalabdhiviśeṣāṇi kuvaityekatvamanyatvam.. 96..
dharmādharmalokākāśānāmavagāhavaśādekatve‘pi vastutvenānyatvamatroktam.
dharmādharmalokākāśāni hi samānaparimāṇatvātsahāvasthānamātreṇaivaikatvabhāñji. vastutastu vyavahāreṇ gatisthityavagāhahetutvarūpeṇ niścayen vibhaktapradeśatvarūpeṇ viśeṣeṇ pr̥thagup– labhyamānenānyatvabhāñjyev bhavaṁtīti.. 96..
-----------------------------------------------------------------------------
anvayārthaḥ– [dharmādharmākāśāni] dharma, adharma aur ākāś [lokākāś] [samānaparimāṇāni] samān parimāṇavāle [apr̥thagbhūtāni] apr̥thagbhūt honese tathā [pr̥thagupalabdhiviśeṣāṇi] pr̥thak–upalabdha [bhinna–bhinna] viśeṣavāle honese [ekatvam anyatvam] ekatva tathā anyatvako [kurvaṁti] karate hai.
ṭīkāḥ– yahān̐, dharma, adharma aur lokākāśakā avagāhakī apekṣāse ekatva hone par bhī vasturūpase anyatva kahā gayā hai .
dharma, adharma aur lokākāś samān parimāṇavāle honeke kāraṇ sāth rahane mātrase hī [–mātra ekakṣetrāvagāhakī apekṣāse hī] ekatvavāle haiṁ; vastutaḥ to [1] vyavahārase gatihetutva, sthitihetutva aur avagāhahetutvarūp [pr̥thak–upalabdha viśeṣ dvārā] tathā [2] niścayase 1vibhaktapradeśatvarūp pr̥thak–upalabdha 2viśeṣ dvārā, ve anyatvavāle hī haiṁ.
bhāvārthaḥ– dharma, adharma aur lokākāśakā ekatva to mātra ekakṣetrāvagāhakī apekṣāse hī kahā jā sakatā hai; vasturūpase to unheṁ anyatva hī hai, kyoṁki [1] unake lakṣaṇ gatihetutva, sthitihetutva aur avagāhahetutvarūp bhinna–bhinna haiṁ tathā [2] unake pradeś bhī bhinna–bhinna haiṁ.. 96..
is prakār ākāśadravyāstikāyakā vyākhyān samāpta huā. --------------------------------------------------------------------------
148
1. vibhakta=bhinna. [dharma, adharma aur ākāśako bhinnapradeśapanā hai.]
2. viśeṣ=khāsiyat; viśiṣṭatā; viśeṣatā. [vyavahārase tathā niścayase dharma, adharma aur ākāśake viśeṣ pr̥thak
upalabdha haiṁ arthāt bhinna–bhinna dikhāī dete haiṁ.]