Panchastikay Sangrah-Hindi (iso15919 transliteration). Gatha: 116-117.

< Previous Page   Next Page >


Page 174 of 264
PDF/HTML Page 203 of 293

 

] paṁcāstikāyasaṁgrah
[bhagavānaśrīkundakunda

174

uddaṁsamasayamakkhiyamadhukaribhamarā payaṁgamādīyā.
rūvaṁ rasaṁ ca gaṁdhaṁ phāsaṁ puṇ te vijāṇaṁti.. 116..

uddaṁśamaśakamakṣikāmadhukarībhramarāḥ pataṅgādyāḥ.
rūpaṁ rasaṁ ca gaṁdhaṁ sparśaṁ punaste vijānanti.. 116..

caturindriyaprakārasūcaneyam. ete sparśanarasanaghrāṇacakṣurindriyāvaraṇakṣayopaśamāt śrotrendriyāvaraṇodaye noindriyā–varaṇodaye ca sati sparśarasagaṁdhavarṇānāṁ paricchettāraścaturindriyā amanaso bhavaṁtīti.. 116..

suraṇaraṇārayatiriyā vaṇṇarasapphāsagaṁdhasaddaṇhū.
jalacarathalacarakhacarā baliyā paṁceṁdiyā jīvā.. 117..

-----------------------------------------------------------------------------

gāthā 116

anvayārthaḥ– [punaḥ] punaśca [uddaṁśamaśakamakṣikāmadhukarībhramarāḥ] ḍān̐s, macchar, makkhī, madhumakkhī, bham̐varā aur [pataṅgādyāḥ te] pataṁge ādi jīv [rūpaṁ] rūp, [rasaṁ] ras, [gaṁdhaṁ] gandha [ca] aur [sparśaṁ] sparśako [vijānanti] vajānate haiṁ. [ve caturindriy jīv haiṁ.]

ṭīkāḥ– yah, caturindriy jīvoṁke prakārakī sūcanā hai.

sparśanendriy, rasanendriy, ghrāṇendriy aur cakṣurindriyake āvaraṇake kṣayopaśamake kāraṇ tathā śrotrendriyake āvaraṇakā uday tathā manake āvaraṇakā uday honese sparśa, ras, gandha aur varṇako jānanevāle yah [ḍān̐s ādi] jīv manarahit caturindriy jīv haiṁ.. 116.. --------------------------------------------------------------------------

madhamākh, bhramar, pataṁg, mākhī, ḍāṁs, macchar ādi je,
te jīv jāṇe sparśane, ras, gaṁdh tem ja rūpane. 116.
sparśādi paṁcak jāṇatāṁ tiryaṁc–nārak–sur–naro
–jaḷacar, bhūcar ke khecaro–baḷavān paṁceṁdriy jīvo. 117.