kahānajainaśāstramālā] navapadārthapūrvak–mokṣamārgaprapaṁcavarṇan
jalacarasthalacarakhacarā balinaḥ paṁcendriyā jīvāḥ.. 117..
pañcendriyaprakārasūcaneyam. ath sparśanarasanaghrāṇacakṣuḥśrotrendriyāvaraṇakṣayopaśamāt noindriyāvaraṇodaye sati sparśa– rasagaṁdhavarṇaśabdānāṁ paricchettāraḥ paṁcendriyā amanaskāḥ. kecittu noindriyāvaraṇasyāpi kṣayop–śamāt samanaskāśca bhavanti. tatra devamanuṣyanārakāḥ samanaskā ev, tiryaṁc ubhayajātīyā iti..117..
tiriyā bahuppayārā ṇeraiyā puḍhavibheyagadā.. 118..
tiryaṁcaḥ bahuprakārāḥ nārakāḥ pr̥thivībhedagatāḥ.. 118..
-----------------------------------------------------------------------------
anvayārthaḥ– [varṇarasasparśagaṁdhaśabdajñāḥ] varṇa, ras, sparśa, gandha aur śabdako jānanevāle ṁ[suranaranārakatiryaṁñcaḥ] dev–manuṣya–nārak–tiryaṁc–[jalacarasthalacarakhacarāḥ] jo jalacar, sthalacar, khecar hote haiṁ ve –[balinaḥ paṁcendriyāḥ jīvāḥ] balavān paṁcendriy jīv haiṁ.
ṭīkāḥ– yah, paṁcenndriy jīvoṁke prakārakī sūcanā hai.
sparśanendriy, rasanendriy, ghrāṇendriy, cakṣurindriy aur śrotrendriyake āvaraṇake kṣayopaśamake kāraṇ, manake āvaraṇakā uday honese, sparśa, ras, gandha, varṇa aur śabdako jānanevāle jīv manarahit paṁcendriy jīv haiṁ; katipay [paṁcendriy jīv] to, unheṁ manake āvaraṇakā bhī kṣayopaśam honese, manasahit [paṁcendriy jīv] hote haiṁ.
unameṁ, dev, manuṣya aur nārakī manasahit hī hote haiṁ; tiryaṁc donoṁ jātike [arthāt manarahit tathā manasahit] hote haiṁ.. 117..
anvayārthaḥ– [devāḥ caturṇikāyāḥ] devoṁke cār nikāy haiṁ, [manujāḥ karmabhog– --------------------------------------------------------------------------