Panchastikay Sangrah-Hindi (iso15919 transliteration). Gatha: 118.

< Previous Page   Next Page >


Page 175 of 264
PDF/HTML Page 204 of 293

 

kahānajainaśāstramālā] navapadārthapūrvak–mokṣamārgaprapaṁcavarṇan

[
175

suranaranārakatiryaco varṇarasasparśagaṁdhaśabdajñāḥ.
jalacarasthalacarakhacarā balinaḥ paṁcendriyā jīvāḥ.. 117..

pañcendriyaprakārasūcaneyam. ath sparśanarasanaghrāṇacakṣuḥśrotrendriyāvaraṇakṣayopaśamāt noindriyāvaraṇodaye sati sparśa– rasagaṁdhavarṇaśabdānāṁ paricchettāraḥ paṁcendriyā amanaskāḥ. kecittu noindriyāvaraṇasyāpi kṣayop–śamāt samanaskāśca bhavanti. tatra devamanuṣyanārakāḥ samanaskā ev, tiryaṁc ubhayajātīyā iti..117..

devā cauṇṇikāyā maṇuyā puṇ kammabhogabhūmīyā.
tiriyā bahuppayārā ṇeraiyā
puḍhavibheyagadā.. 118..

devāścaturṇikāyāḥ manujāḥ punaḥ karmabhogabhūmijāḥ.
tiryaṁcaḥ bahuprakārāḥ nārakāḥ pr̥thivībhedagatāḥ.. 118..

-----------------------------------------------------------------------------

gāthā 117

anvayārthaḥ– [varṇarasasparśagaṁdhaśabdajñāḥ] varṇa, ras, sparśa, gandha aur śabdako jānanevāle ṁ[suranaranārakatiryaṁñcaḥ] dev–manuṣya–nārak–tiryaṁc–[jalacarasthalacarakhacarāḥ] jo jalacar, sthalacar, khecar hote haiṁ ve –[balinaḥ paṁcendriyāḥ jīvāḥ] balavān paṁcendriy jīv haiṁ.

ṭīkāḥ– yah, paṁcenndriy jīvoṁke prakārakī sūcanā hai.

sparśanendriy, rasanendriy, ghrāṇendriy, cakṣurindriy aur śrotrendriyake āvaraṇake kṣayopaśamake kāraṇ, manake āvaraṇakā uday honese, sparśa, ras, gandha, varṇa aur śabdako jānanevāle jīv manarahit paṁcendriy jīv haiṁ; katipay [paṁcendriy jīv] to, unheṁ manake āvaraṇakā bhī kṣayopaśam honese, manasahit [paṁcendriy jīv] hote haiṁ.

unameṁ, dev, manuṣya aur nārakī manasahit hī hote haiṁ; tiryaṁc donoṁ jātike [arthāt manarahit tathā manasahit] hote haiṁ.. 117..

gāthā 118

anvayārthaḥ– [devāḥ caturṇikāyāḥ] devoṁke cār nikāy haiṁ, [manujāḥ karmabhog– --------------------------------------------------------------------------

nar karmabhūmij bhogabhūmij, dev cār prakāranā,
tiryaṁc bahuvidh, nārakonā pr̥thvīgat bhedo kahyā. 118.