Panchastikay Sangrah-Hindi (iso15919 transliteration). Gatha: 123.

< Previous Page   Next Page >


Page 182 of 264
PDF/HTML Page 211 of 293

 

] paṁcāstikāyasaṁgrah
[bhagavānaśrīkundakunda
evamabhigamma jīvaṁ aṇṇehiṁ vi pajjaehiṁ bahugehiṁ.
abhigacchadu ajjīvaṁ ṇāṇaṁtaridehiṁ liṁgehiṁ.. 123..
evamabhigamya jīvamanyairapi paryāyairbahukaiḥ.
abhigacchatvajīvaṁ jñānāṁtaritairliṅgaiḥ.. 123..

jīvājīvavyākhayopasaṁhāropakṣepasūcaneyam. -----------------------------------------------------------------------------

bhāvārthaḥ– śarīr, indriy, man, karma ādi pudgal yā anya koī acetan dravya kadāpi jānate nahīṁ hai, dekhate nahīṁ hai, sukhakī icchā nahīṁ karate, duḥkhase ḍarate nahīṁ hai, hit–ahitameṁ pravartate nahīṁ hai yā unake phalako nahīṁ bhogate; isaliye jo jānatā hai aur dekhatā hai, sukhakī icchā karatā hai, duḥkhase bhayabhīt hotā hai, śubh–aśubh bhāvoṁmeṁ pravartatā hai aur unake phalako bhogatā hai, vah, acetan padārthoṁke sāth rahane par bhī sarva acetan padārthoṁkī kriyāoṁse bilakul viśiṣṭa prakārakī kriyāen̐ karanevālā, ek viśiṣṭa padārtha hai. isaprakār jīv nāmakā caitanyasvabhāvī padārthaviśeṣ–ki jisakā jñānī svayaṁ spaṣṭa anubhav karate haiṁ vah–apanī asādhāraṇ kriyāoṁ dvārā anumey bhī hai.. 122..

gāthā 123

anvayārthaḥ– [evam] isaprakār [anyaiḥ api bahukaiḥ paryāyaiḥ] anya bhī bahut paryāyoṁṁ dvārā [jīvam abhigamya] jīvako jānakar [jñānāṁtaritaiḥ liṅgaiḥ] jñānase anya aise [jaṛ] liṁgoṁṁ dvārā [ajīvam abhigacchatu] ajīv jāno.

ṭīkāḥ– yah, jīv–vyākhyānake upasaṁhārakī aur ajīv–vyākhyānake prārambhakī sūcanā hai. --------------------------------------------------------------------------

bījāy bahu paryāyathī e rīt jāṇī jīvane,
jāṇo ajīvapadārtha jñānavibhinna jaḍ liṁgo vaḍe. 123.

182