kahānajainaśāstramālā] navapadārthapūrvak–mokṣamārgaprapaṁcavarṇan
ākāśādīnāmacetanatvasāmānye punaranumānametat. sukhaduḥkhajñānasya hitaparikarmaṇo‘hitabhīrutvasya ceti caitanyaviśeṣāṇāṁ nityamanupalabdher– vidyamānacaitanyasāmānyā evākāśādayo‘jīvā iti.. 125.. -----------------------------------------------------------------------------
anvayārthaḥ– [sukhaduḥkhajñānaṁ vā] sukhaduḥkhakā jñān [hitaparikarma] hitakā udyam [ca] aur [ahitabhīrutvam] ahitakā bhay– [yasya nityaṁ na vidyate] yah jise sadaiv nahīṁ hote, [tam] use [śramaṇāḥ] śramaṇ [ajīvam bruvanti] ajīv kahate haiṁ.
ṭīkāḥ– yah punaśca, ākāśādikā acetanatvasāmānya niścit karaneke liye anumān hai.
ākāśādiko sukhaduḥkhakā jñān, hitakā udyam aur ahitakā bhay–in caitanyaviśeṣoṁkī sadā anupalabdhi hai [arthāt yah caitanyaviśeṣ ākāśādiko kisī kāl nahīṁ dekhe jāte], isaliye [aisā niścit hotā hai ki] ākāśādi ajīvoṁko caitanyasāmānya vidyamān nahīṁ hai.
bhāvārthaḥ– jise cetanatvasāmānya ho use cetanatvaviśeṣ honā hī cāhie. jise cetanatvaviśeṣ na ho use cetanatvasāmānya bhī nahīṁ hotā. ab, ākāśādi pān̐c dravyoṁko sukhaduḥkhakā saṁcetan, hit ke lie prayatna aur ahitake lie bhīti–yah cetanatvaviśeṣ kabhī dekhe nahīṁ jāte; isaliye niścit hotā hai ki ākāśādiko cetanatvasāmānya bhī nahīṁ hai, arthāt acetanatvasāmānya hī hai.. 125.. -------------------------------------------------------------------------- hit aur ahitake sambandhameṁ ācāryavar śrī jayasenācāryadevakr̥t tātparyavr̥tti nāmak ṭīkāmeṁ nimnoktānusār
ajñānī jīv phūlakī mālā, strī, caṁdanādikoe tathā unake kāraṇabhūt dānapūjādiko hit samajhate haiṁ aur
niścayaratnatrayapariṇat paramātmadravyako hit samajhate haiṁ aur ākulatāke utpādak aise duḥkhako tathā usake
kāraṇabhūt mithyātvarāgādipariṇat ātmadravyako ahit samajhate haiṁ.