Panchastikay Sangrah-Hindi (iso15919 transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 205 of 264
PDF/HTML Page 234 of 293

 

kahānajainaśāstramālā] navapadārthapūrvak–mokṣamārgaprapaṁcavarṇan

[
205

yasya na vidyate rāgo dveṣo moho vā sarvadravyeṣu.
nāsravati śubhamaśubhaṁ samasukhaduḥkhasya bhikṣoḥ.. 142..

sāmānyasaṁvarasvarūpākhyānametat.

yasya rāgarūpo dveṣarūpo moharūpo vā samagraparadravyeṣu na hi vidyate bhāvaḥ tasya nirvikāracaitanyatvātsamasukhaduḥkhasya bhikṣoḥ śubhamaśubhañca karma nāsravati, kintu saṁvriyat eva. tadatra moharāgadveṣapariṇāmanirodho bhāvasaṁvaraḥ. tannimittaḥ śubhāśubhakarmapariṇāmanirodho yogadvāreṇ praviśatāṁ pudgalānāṁ dravyasaṁvar iti.. 142.. -----------------------------------------------------------------------------

gāthā 142

anvayārthaḥ– [yasya] jise [sarvadravyeṣu] sarva dravyoṁke prati [rāgaḥ] rāg, [dveṣaḥ] dveṣ [vā] yā

[mohaḥ] moh [na vidyate] nahīṁ hai, [samasukhaduḥkhasya bhikṣoḥ] us samasukhaduḥkh bhikṣuko [– sukhaduḥkhake prati samabhāvavāle muniko] [śubham aśubham] śubh aur aśubh karma [na āsravati] āsravit nahīṁ hote.

ṭīkāḥ– yah, sāmānyarūpase saṁvarake svarūpakā kathan hai.

jise samagra paradravyoṁke prati rāgarūp, dveṣarūp yā moharūp bhāv nahīṁ hai, us bhikṣuko – jo ki nirvikāracaitanyapaneke kāraṇ 1samasukhaduḥkh hai usee–śubh aur aśubh karmakā āsrav nahīṁ hotā, parantu saṁvar hī hotā hai. isaliye yahān̐ [aisā samajhanā ki] moharāgadveṣapariṇāmakā nirodh so bhāvasaṁvar hai, aur vah [moharāgadveṣarūp pariṇāmakā nirodh] jisakā nimitta hai aisā jo yogadvārā praviṣṭa honevāle pudgaloṁke śubhāśubhakarmapariṇāmakā [śubhāśubhakarmarūp pariṇāmakā] nirodh so dravyasaṁvar hai.. 142.. ------------------------------------------------------------------------- 1. samasukhaduḥkh = jise sukhaduḥkh samān hai aiseḥ iṣṭāniṣṭa saṁyogomeṁ jise harṣaśokādi viṣam pariṇām nahīṁ hote

aise. [jise rāgadveṣamoh nahīṁ hai, vah muni nirvikāracaitanyamay hai arthāt usakā caitanya paryāyameṁ bhī
vikārarahit hai isaliye samasukhaduḥkh hai.]