Panchastikay Sangrah-Hindi (iso15919 transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 209 of 264
PDF/HTML Page 238 of 293

 

kahānajainaśāstramālā] navapadārthapūrvak–mokṣamārgaprapaṁcavarṇan

[
209

mukhyanirjarākāraṇopanyāso‘yam.

yo hi saṁvareṇ śubhāśubhapariṇāmaparamanirodhen yuktaḥ parijñātavastusvarūpaḥ paraprayojanebhyo vyāvr̥ttabuddhiḥ kevalaṁ svaprayojanasādhanodyatamanāḥ ātmānaṁ svopalabhbhenopalabhya guṇaguṇinorvastu– tvenābhedāttadev jñānaṁ svaṁ svenāvicalitamanāssaṁcetayate sa khalu nitāntanissnehaḥ prahīṇ– snehābhyaṅgapariṣvaṅgaśuddhasphaṭikastambhavat pūrvopāttaṁ karmarajaḥ saṁdhunoti eten nirjarāmukhyatve hetutvaṁ dhyānasya dyotitamiti.. 145.. ----------------------------------------------------------------------------- vāstavameṁ ātmārthakā prasādhak [svaprayojanakā prakr̥ṣṭa sādhak] vartatā huā, [ātmānam jñātvā] ātmāko jānakar [–anubhav karake] [jñānaṁ niyataṁ dhyāyati] jñānako niścalarūpase dhyātā hai, [saḥ] vah [karmarajaḥ] karmarajako [saṁdhunoti] khirā detā hai.

ṭīkāḥ– yah, nirjarāke mukhya kāraṇakā kathan hai.
saṁvarase arthāt śubhāśubh pariṇāmake param nirodhase yukta aisā jo jīv, vastusvarūpako [hey–
1

upādey tattvako] barābar jānatā huā paraprayojanase jisakī buddhi vyāvr̥tta huī hai aur keval svaprayojan sādhanemeṁ jisakā 2man udyat huā hai aisā vartatā huā, ātmāko svopalabdhise upalabdha

3

karake [–apaneko svānubhav dvārā anubhav karake], guṇ–guṇīkā vasturūpase abhed honeke kāraṇ usī

4jñānako–svako–sva dvārā avicalapariṇativālā hokar saṁcetatā hai, vah jīv vāstavameṁ atyanta

5niḥsneh vartatā huā –jisako 6snehake lepakā saṁg prakṣīṇ huā hai aise śuddha sphaṭikake staṁbhakī

bhān̐ti–pūrvopārjit karmarajako khirā detī hai. ------------------------------------------------------------------------- 1. vyāvr̥tta honā = nivartanā; nivr̥tta honā; vimukh honā. 2. man = mati; buddhi; bhāv; pariṇāma. 3. udyat honā = tatpar honā ; laganā; udyamavaṁt honā ; muṛạnā; ḍhalanā. 4. guṇī aur guṇameṁ vastu–apekṣāse abhed hai isaliye ātmā kaho yā jñān kaho–donoṁ ek hī haiṁ. upar jisakā

‘ātmā’ śabdase kathan kiyā thā usīkā yahān̐ ‘jñān’śabdase kathan kiyā hai. us jñānameṁ–nijātmāmeṁ–
nijātmā dvārā niścal pariṇati karake usakā saṁcetan–saṁvedan–anubhavan karanā so dhyān hai.

5. niḥsneh = sneh rahit; moharāgadveṣ rahita. 6. sneh = tel; cikanā padārtha; snigdhatā; cikanāpana.

saṁvar sahit, ātmaprayojanano prasādhak ātmane
jāṇī, suniścaḷ jñān dhyāve, te karamaraj nirjare. 145.